Các tác phẩm văn học lớp 12 viết trong giai đoạn 1954 1975 bao gồm các tác phẩm : Việt Bắc, Sóng, Người lái đò sông Đà, Vợ nhặt, Rừng xà nu, Những đứa con trong gia đình,
1954 1975 là giai đoạn của những năm kháng chiến chống Mĩ nên hầu hết các tác phẩm đều lấy cảm hứng từ cuộc chiến tranh chống Mĩ trường kì của dân tộc. Nhưng không vì thế mà đê tài đơn điệu, chỉ bó hẹp trong những sự kiện lịch sử mà vẫn có những tác phẩm viết về tình yêu đôi lứa ( sóng ), sự khám phá, phát hiện vẻ đẹp quê hương và ca ngợi nét đẹp của những con người bình dị trong cuộc sống đời thường, tỏng công cuộc xây dựng XHCN ( người lái đò sông Đà).
Nhưng nhìn chung , chủ yếu các tác phẩm đều tập trung phản ánh và ca ngợi công cuộc xây dựng xã hội chủ nghĩa ở miền Bắc, cuộc đấu tranh giành thống nhất ở miền Nam, và chống Mĩ cứu nước ở cả 2 miền Nam Bắc.
Thế giới nhân vật là các tầng lớp nhân dân trên mọi miền đất nước, mang lí tưởng tự do, độc lập , tinh thần chiến đấu chống xâm lược và xd xhcn. Trung tâm là người lính, người chiến sĩ của quân đội nhân dân anh hùng.
Như vậy, khi cảm nhận về những nhân vật trong các tác phẩm thì cần nêu ra những nét chung nhất :
+ Bị áp bức, đọa đày, chịu những đau thương mất mát cả vật chất và tinh thần.
+ Yêu nước, căm thù giặc.
+ Có ý chí chiến đấu ( cả trong mặt trận xây dựng và bảo vệ đất nước ), lý tưởng tự do , độc lập, hòa bình. Thể hiện truyền thống yêu nước của dân tộc luôn được kế tụng và giữ gìn
+ Có sự đoàn kết , gắn bó , tình yêu thương, ( tình cảm gia đình như trong NĐCTGĐ, tình quân dân thắm thiết trong Việt Bắc, tình đồng loại : vợ nhặt, lòng dân thống nhât : rừng xà nu...)
+......
Các tác phẩm khai thác những hình tượng nhân vật từ các tầng lớp khác nhau, từ khắp mọi miền đất nước , mọi lứa tuổi khác nhau. Nhưng tất cả, dù được thể hiện, xây dựng theo những cách viết riêng, ở mỗi nhân vật cũng có nét riêng biệt nhưng tựu chung lại đều ánh lên nét đẹp truyền thống ngàn đời của dân tộc : yêu dân tộc, yêu nước và ý chí chiến đấu kiên cường, luôn có tình yêu thương đồng loại, sự hi sinh cá nhân vì cái chung. Các nhà văn đã dùng những chi tiết rất hiện thực kết hợp với cảm hứng sử thi và lãng mạn đã tạo nên những nhân vật rất thực mang đậm hào khí của 1 thế hệ thời đại chống Mỹ cứu nước, xây dựng XHCN chuẩn bị thống nhất nước nhà.
Nguồn: Hỏi đáp.