[TẶNG BẠN] TRỌN BỘ Bí kíp học tốt 08 môn
Chắc suất Đại học top - Giữ chỗ ngay!!
ĐĂNG BÀI NGAY để cùng trao đổi với các thành viên siêu nhiệt tình & dễ thương trên diễn đàn.
Thống chế Erich von Manstein
Erich von Manstein (1887 – 1973) là chỉ huy cấp cao của Quân đội Đức trong Thế chiến II, do đạt được nhiều chiến công, đặc biệt là Chiến thắng Sevastopol nên ông được thăng hàm Thống chế vào tháng 07/1942. Theo chiến lược gia quân sự nổi tiếng người Anh - B. H. Liddell Hart thì "Manstein là vị tướng giỏi nhất của Đức Quốc xã.", còn giới Sỹ quan và Binh sỹ Đức luôn ca ngợi ông là "Bất bại Tướng quân"!
Sự nghiệp và tài năng quân sự của Thống chế Erich von Manstein được biết đến khi ông là tác giả chính của kế hoạch và phương án đánh mặt trận phía Tây Âu vào năm 1940 của Quân đội Đức. Đây là một kế hoạch rất táo bạo và đầy mạo hiểm của Trung tướng Manstein nhưng được Hitler chấp nhận và thông qua. Theo kế hoạch này của Manstein thì quân đội Đức sẽ lấy mũi tấn công vào phía bắc nước Pháp và Hà Lan để làm đòn nghi binh và mồi nhử phía Đồng minh tập trung dồn quân về đây; còn hướng tấn công chính của quân Đức lại là bất ngờ dùng lượng lớn xe tăng, thiết giáp để đánh xuyên qua vùng rừng núi rậm rạp, hiểm trở ở Ardennes (Pháp) - nơi mà quân Đồng Minh luôn chủ quan cho rằng là bất khả thi đối với việc di chuyển của xe tăng và cơ giới Đức - rồi sau đó đánh thọc sâu vào nước Pháp và vòng lên hướng bắc về eo biển Anh để chia cắt, cô lập, hợp vây các cánh quân chủ lực của Anh-Pháp đang tập trung đông đảo tại Bỉ và vùng Flanders. Kết quả, kế hoạch của Manstein đã làm cho việc đánh mặt trận phía Tây Âu của quân Đức kết thúc thắng lợi nhanh chóng và giòn giã với ít tổn thất nhất. Sau trận này, Manstein được thăng hàm Thượng tướng Bộ binh và Huân chương Thập tự Sắt Hiệp sỹ.
Thống chế Erich von Manstein còn được coi là kẻ thù nguy hiểm của Liên Xô chỉ sau Hitler vì những thiệt hại quân sự hết sức nặng nề và kinh hoàng của quân Liên Xô do ông gây ra. Đại tướng Liên Xô - Nikolai F. Vatutin nhận xét: "Manstein... là một kẻ thù gian manh, mưu trí, hung hãn và nguy hiểm. Trận đánh tiếp theo sẽ rất dữ dội...". Rất nhiều hồi ký của các tướng lĩnh Liên Xô như của Nguyên soái Zhukov được viết sau Đệ nhị thế chiến đều đánh giá cao Manstein tuy không nhắc cụ thể đến tên ông. Sau chiến thắng vang dội ở Tây Âu, Manstein tiếp tục được tín nhiệm giao cho chỉ huy các chiến dịch quan trọng của Đức ở mặt trận phía Đông Âu, cụ thể:
- Trong cuộc tiến công Liên Xô năm 1941, chỉ trong vòng 100 giờ đồng hồ, Quân đoàn do Manstein chỉ huy đã thọc sâu 315 km vào phòng tuyến Liên Xô đến tận sông Dvina. Tiếp theo đó, dù bị dàn mỏng và tách rời khỏi các đơn vị bạn trong Cụm Tập đoàn quân Bắc ở sau lưng, lực lượng của ông đã đập tan nhiều đợt phản kích dữ dội của Hồng quân Liên Xô.
- Trong chiến dịch chiếm bán đảo Crimea và Thành phố cảng Sevastopol chiến lược của Liên Xô, quân của Manstein đã bao vây Sevastopol dữ dội và đánh thiệt hại nặng nề quân Liên Xô ở đây với hàng trăm nghìn quân Liên Xô bị thương vong, cùng hàng ngàn vũ khí, đại bác, xe tăng bị phá hủy và tịch thu. Thành phố Sevastopol thất thủ và cả một vùng đất rộng lớn có tính chiến lược sống còn của Liên Xô đã bị rơi vào tay quân Đức. Chính Chiến thắng này đã khiến cho Hitler thăng hàm cho ông từ Đại tướng lên Thống chế.
- Trong trận vây hãm Thành phố Leningrad nằm ở phía bắc của Liên Xô, Manstein đã bao vây, cô lập Thành phố này trong suốt một thời gian dài khiến cho nhiều nỗ lực giải vây của quân đội Liên Xô bất thành và bị thiệt hại nặng, chỉ đến tháng 01/1944, Thành phố Leningrad mới được giải phóng nhưng lúc này Manstein cũng không còn nắm quyền chỉ huy ở đây.
- Trong chiến dịch giải vây cho Tập đoàn quân số 6 của Đức (do Thống chế von Paulus chỉ huy) đang bị mắc kẹt và thiệt hại lớn tại Thành phố Stalingrad vào tháng 12/1942, quân do Manstein chỉ huy đã nhanh chóng đột phá các phòng tuyến dày đặc của Liên Xô, gây cho Hồng quân Liên Xô nhiều choáng váng và tổn thất; có lúc quân giải vây của Manstein chỉ còn cách quân Đức ở Stalingrad có 30km, quân Đức ở Stalingrad có thể nhìn thấy pháo sáng do quân cứu viện đến cứu bắn lên. Lúc này, Manstein đề nghị Hitler và Paulus cho Tập đoàn quân số 6 đang bị vây hãm mở một con đường máu từ trong đánh ra để phối hợp với quân giải cứu nhưng Hitler đã thẳng thừng từ chối và ra lệnh cho Tập đoàn quân số 6 này phải trụ lại trong thành phố. Mệnh lệnh điên rồ này của Hitler đã khiến cho nỗ lực giải cứu trở nên khó khăn khi quân Liên Xô đã tổ chức lại lực lượng và tấn công mạnh vào bên mạn sườn của quân Manstein khiến Manstein buộc phải lui về phòng thủ và không thể tiếp tục tiến đến Stalingrad được nữa. Sau này, nhiều nhà phân tích quân sự cho rằng nếu Tập đoàn quân số 6 của Paulus mà từ trong đánh ra như theo đề nghị của Manstein thì binh đoàn Đức này sẽ được cứu thoát. Thảm bại của quân Đức tại Stalingrad được đánh giá là bước ngoặt quan trọng cho các bên trong Thế chiến II.
- Trong Chiến dịch Donetsk tái chiếm Thành phố Kharkov của Liên Xô, vào tháng 02 và 03/1943, Manstein đã giáng một đòn "hồi mã thương" kinh điển vào Kharkov, không chỉ cứu toàn bộ mặt trận quân Đức ở đây khỏi nguy cơ tan vỡ mà chiến dịch do Manstein chỉ huy còn đánh tan nát tận 52 Sư đoàn Liên Xô và giành lại được một vùng lãnh thổ rộng lớn cho quân Đức. Ngược lại, Hồng quân Liên Xô chịu thiệt hại nặng nề với khoảng 46.000 quân tử trận và 14.000 bị bắt làm tù binh. Quân Đức cũng tịch thu 600 xe tăng cùng 1.200 khẩu pháo làm chiến lợi phẩm. Vì chiến công vang dội này, Manstein được Hitler tưởng thưởng Lá sồi gắn vào Huân chương Chữ thập Sắt Hiệp sỹ của ông.
- Tiếp theo đó, Thống chế Manstein nắm quyền chỉ huy cánh quân phía nam đánh trận Vòng cung Kursk nổi tiếng với Liên Xô (tháng 07 và 08/1943). Cánh quân do ông nắm quyền chỉ huy là một trong những cánh quân ít ỏi của Đức có được những kết quả khả quan trong trận này. Trong hồi ký của Nguyên soái Zhukov có nhắc nhiều đến cánh quân này của ông với lòng nể phục. Về quan điểm cá nhân, Manstein đánh giá trận Kursk là một thắng lợi của Đức, tuy nhiên chiến dịch này chấm dứt ngày 13/07 khi Hitler ra lệnh ngừng tấn công khu vực Kursk. Manstein phản đối và cho rằng ông còn nhiều quân dự bị chưa tham chiến, trong khi lực lượng dự bị Liên Xô đã khánh kiệt. Tuy nhiên, Hitler dứt khoát hủy bỏ cuộc tấn công. Mặc dù Hồng quân chịu thiệt hại nặng nề nhưng các sử gia quân sự vẫn bác bỏ khả năng quân Đức thắng lợi nếu chiến dịch được kéo dài sau ngày 13/07.
- Trong trận chiến tại sông Dnieper vào năm 1943, tại đây, Manstein cho xây dựng một hệ thống phòng tuyến dọc theo sông Dnieper, nhưng Hitler ngăn cấm Manstein triệt binh và ép ông phải giữ Kharkov. Ở trận chiến này, chỉ trong hai tháng 07 và 08, Hồng quân bị thiệt hại tới hơn 1,6 triệu người, 1 vạn xe tăng và pháo tự hành, cùng với 4.200 phi cơ. Tổn thất của quân Đức do Manstein chỉ huy có phần nhẹ hơn, nhưng có tác hại rất lớn đến nỗ lực chiến tranh của Đức, do Đức không còn đủ nhân lực và tài lực mà bù đắp.
Cũng tại chiến dịch sông Dnieper, trong cuộc yết kiến Hitler ngày 04/11/1944, Manstein cho rằng phòng tuyến Dnieper không thể trụ được lâu và quân Đức cần rút lui để bảo toàn lực lượng. Đồng thời, ông một lần nữa đề nghị Hitler thay đổi cơ cấu chỉ huy tối cao hầu mở rộng quyền quyền điều hành tác chiến cho các tướng. Cả hai đề xuất này đều bị gạt phắt vì Hitler luôn tin mình đủ sức một mình điều khiển chiến lược tổng thể của Đức trong chiến tranh. Nhưng bước sang đầu tháng 03/1944, quân đội Liên Xô đã đánh bật quân Đức ra xa sông Dnieper. Ngày 19/03/1944, Hitler ra chỉ thị yêu cầu kể từ lúc đó trở đi, mọi Quân nhân phải bám giữ mọi cứ mọi cứ điểm cho đến người cuối cùng. Sau khi Hồng quân hình thành bao vây Tập đoàn Thiết giáp số 1 của Đức vào ngày 21/03/1944, Manstein vội bay tới tổng hành dinh của Hitler nhằm thuyết phục ông ta thay đổi ý định. Hitler cuối cùng cũng chấp nhận cho rút lui. Nhưng đến ngày 30/03/1944, do sức khỏe của Thống chế Manstein không được tốt sau nhiều năm chiến đấu liên tục và một phần do những bất đồng của ông với Hitler đã dẫn đến việc ông bị Hitler cho về vườn và giao Cụm Tập đoàn quân Nam của ông cho Thống chế Walter Model chỉ huy.
Sau khi rời quân đội, Thống chế Manstein về sống tại tư gia ở Liegnitz và ông bị quân Anh bắt khi kết thúc chiến tranh.
Dưới sức ép mạnh mẽ của Liên Xô, năm 1948 phiên tòa sau chiến tranh buộc phải tuyên án ông bị 18 năm tù giam mặc dù Manstein được khắc họa là một quân nhân chân chính chỉ làm theo nghĩa vụ của một quân nhân, đã anh dũng chiến đấu chống kẻ thù có quân số áp đảo, và bị xử án oan ức. Tuy nhiên, ông được trả tự do ngày 07/05/1953 và sau khi ra tù, Manstein nhận lời mời làm cố vấn cho Bộ Quốc phòng Cộng hòa Liên bang Đức vào các năm 1955 – 1956. Quyền hồi ký về chiến tranh của ông, cuốn Verlorene Siege (tạm dịch: "Chiến thắng bị đánh mất"), được xuất bản lần đầu năm 1955, trong đó, Manstein đã đưa ra luận điểm rằng nếu các tướng lĩnh của Đức phụ trách về mặt chiến lược chứ không phải là Hitler thì cuộc chiến tại Liên Xô đã có thể giành được chiến thắng.
Thống chế Erich von Manstein qua đời trong một cơn đột quỵ tại Irschenhausen, Tiểu bang Bayern vào đêm ngày 9/6/1973, hưởng thọ 85 tuổi. Tang lễ ông được tổ chức trọng thể theo nghi thức quân đội, và hàng trăm quân nhân ở mọi cấp bậc đã tham dự lễ tiễn đưa ông về nơi an nghỉ cuối cùng. Lời cáo phó của ông được đăng trên nhật báo Anh - The Times ngày 13/6/1973 như sau "Ảnh hưởng và tác động của ông đến từ sức mạnh của tâm thức và chiều sâu của tri thức, hơn là phát sinh từ khả năng tạo nên một luồng nhiệt điện trong quân đội hoặc gây ấn tượng về tính cách của mình.". Tạp chí der Spiegel của Đức cũng khen ngợi Manstein là "một trong những nhà chiến lược vĩ đại cuối cùng trong Quân sử", nhưng phê phán ông vì "lòng trung thành mù quáng" mà "tiếp tay cho con đường đi đến thảm họa" của nước Đức.
Nguyên văn câu nói để đời của ông về tuyển chọn nhân sự: "Chỉ có 4 loại sĩ quan. Loại thứ nhất là những kẻ vừa lười vừa ngu dốt. Tốt nhất là nên để họ một mình, họ cũng không gây hại đến ai cả. Loại thứ hai là vừa chăm chỉ vừa thông minh, đây là một sĩ quan phụ tá xuất sắc, họ đảm bảo rằng mọi thông tin vấn đề đều được ghi chép và tính toán chính xác. Loại thứ ba là những kẻ chăm chỉ nhưng ngu dốt. Đây là một mối đe dọa lớn và cần phải bắn bỏ ngay đầu tiên. Cuối cùng là những người thông minh nhưng lười biếng, họ sẽ là những tướng lĩnh chỉ huy cao cấp nhất..."
Erich von Manstein (1887 – 1973) là chỉ huy cấp cao của Quân đội Đức trong Thế chiến II, do đạt được nhiều chiến công, đặc biệt là Chiến thắng Sevastopol nên ông được thăng hàm Thống chế vào tháng 07/1942. Theo chiến lược gia quân sự nổi tiếng người Anh - B. H. Liddell Hart thì "Manstein là vị tướng giỏi nhất của Đức Quốc xã.", còn giới Sỹ quan và Binh sỹ Đức luôn ca ngợi ông là "Bất bại Tướng quân"!
Sự nghiệp và tài năng quân sự của Thống chế Erich von Manstein được biết đến khi ông là tác giả chính của kế hoạch và phương án đánh mặt trận phía Tây Âu vào năm 1940 của Quân đội Đức. Đây là một kế hoạch rất táo bạo và đầy mạo hiểm của Trung tướng Manstein nhưng được Hitler chấp nhận và thông qua. Theo kế hoạch này của Manstein thì quân đội Đức sẽ lấy mũi tấn công vào phía bắc nước Pháp và Hà Lan để làm đòn nghi binh và mồi nhử phía Đồng minh tập trung dồn quân về đây; còn hướng tấn công chính của quân Đức lại là bất ngờ dùng lượng lớn xe tăng, thiết giáp để đánh xuyên qua vùng rừng núi rậm rạp, hiểm trở ở Ardennes (Pháp) - nơi mà quân Đồng Minh luôn chủ quan cho rằng là bất khả thi đối với việc di chuyển của xe tăng và cơ giới Đức - rồi sau đó đánh thọc sâu vào nước Pháp và vòng lên hướng bắc về eo biển Anh để chia cắt, cô lập, hợp vây các cánh quân chủ lực của Anh-Pháp đang tập trung đông đảo tại Bỉ và vùng Flanders. Kết quả, kế hoạch của Manstein đã làm cho việc đánh mặt trận phía Tây Âu của quân Đức kết thúc thắng lợi nhanh chóng và giòn giã với ít tổn thất nhất. Sau trận này, Manstein được thăng hàm Thượng tướng Bộ binh và Huân chương Thập tự Sắt Hiệp sỹ.
Thống chế Erich von Manstein còn được coi là kẻ thù nguy hiểm của Liên Xô chỉ sau Hitler vì những thiệt hại quân sự hết sức nặng nề và kinh hoàng của quân Liên Xô do ông gây ra. Đại tướng Liên Xô - Nikolai F. Vatutin nhận xét: "Manstein... là một kẻ thù gian manh, mưu trí, hung hãn và nguy hiểm. Trận đánh tiếp theo sẽ rất dữ dội...". Rất nhiều hồi ký của các tướng lĩnh Liên Xô như của Nguyên soái Zhukov được viết sau Đệ nhị thế chiến đều đánh giá cao Manstein tuy không nhắc cụ thể đến tên ông. Sau chiến thắng vang dội ở Tây Âu, Manstein tiếp tục được tín nhiệm giao cho chỉ huy các chiến dịch quan trọng của Đức ở mặt trận phía Đông Âu, cụ thể:
- Trong cuộc tiến công Liên Xô năm 1941, chỉ trong vòng 100 giờ đồng hồ, Quân đoàn do Manstein chỉ huy đã thọc sâu 315 km vào phòng tuyến Liên Xô đến tận sông Dvina. Tiếp theo đó, dù bị dàn mỏng và tách rời khỏi các đơn vị bạn trong Cụm Tập đoàn quân Bắc ở sau lưng, lực lượng của ông đã đập tan nhiều đợt phản kích dữ dội của Hồng quân Liên Xô.
- Trong chiến dịch chiếm bán đảo Crimea và Thành phố cảng Sevastopol chiến lược của Liên Xô, quân của Manstein đã bao vây Sevastopol dữ dội và đánh thiệt hại nặng nề quân Liên Xô ở đây với hàng trăm nghìn quân Liên Xô bị thương vong, cùng hàng ngàn vũ khí, đại bác, xe tăng bị phá hủy và tịch thu. Thành phố Sevastopol thất thủ và cả một vùng đất rộng lớn có tính chiến lược sống còn của Liên Xô đã bị rơi vào tay quân Đức. Chính Chiến thắng này đã khiến cho Hitler thăng hàm cho ông từ Đại tướng lên Thống chế.
- Trong trận vây hãm Thành phố Leningrad nằm ở phía bắc của Liên Xô, Manstein đã bao vây, cô lập Thành phố này trong suốt một thời gian dài khiến cho nhiều nỗ lực giải vây của quân đội Liên Xô bất thành và bị thiệt hại nặng, chỉ đến tháng 01/1944, Thành phố Leningrad mới được giải phóng nhưng lúc này Manstein cũng không còn nắm quyền chỉ huy ở đây.
- Trong chiến dịch giải vây cho Tập đoàn quân số 6 của Đức (do Thống chế von Paulus chỉ huy) đang bị mắc kẹt và thiệt hại lớn tại Thành phố Stalingrad vào tháng 12/1942, quân do Manstein chỉ huy đã nhanh chóng đột phá các phòng tuyến dày đặc của Liên Xô, gây cho Hồng quân Liên Xô nhiều choáng váng và tổn thất; có lúc quân giải vây của Manstein chỉ còn cách quân Đức ở Stalingrad có 30km, quân Đức ở Stalingrad có thể nhìn thấy pháo sáng do quân cứu viện đến cứu bắn lên. Lúc này, Manstein đề nghị Hitler và Paulus cho Tập đoàn quân số 6 đang bị vây hãm mở một con đường máu từ trong đánh ra để phối hợp với quân giải cứu nhưng Hitler đã thẳng thừng từ chối và ra lệnh cho Tập đoàn quân số 6 này phải trụ lại trong thành phố. Mệnh lệnh điên rồ này của Hitler đã khiến cho nỗ lực giải cứu trở nên khó khăn khi quân Liên Xô đã tổ chức lại lực lượng và tấn công mạnh vào bên mạn sườn của quân Manstein khiến Manstein buộc phải lui về phòng thủ và không thể tiếp tục tiến đến Stalingrad được nữa. Sau này, nhiều nhà phân tích quân sự cho rằng nếu Tập đoàn quân số 6 của Paulus mà từ trong đánh ra như theo đề nghị của Manstein thì binh đoàn Đức này sẽ được cứu thoát. Thảm bại của quân Đức tại Stalingrad được đánh giá là bước ngoặt quan trọng cho các bên trong Thế chiến II.
- Trong Chiến dịch Donetsk tái chiếm Thành phố Kharkov của Liên Xô, vào tháng 02 và 03/1943, Manstein đã giáng một đòn "hồi mã thương" kinh điển vào Kharkov, không chỉ cứu toàn bộ mặt trận quân Đức ở đây khỏi nguy cơ tan vỡ mà chiến dịch do Manstein chỉ huy còn đánh tan nát tận 52 Sư đoàn Liên Xô và giành lại được một vùng lãnh thổ rộng lớn cho quân Đức. Ngược lại, Hồng quân Liên Xô chịu thiệt hại nặng nề với khoảng 46.000 quân tử trận và 14.000 bị bắt làm tù binh. Quân Đức cũng tịch thu 600 xe tăng cùng 1.200 khẩu pháo làm chiến lợi phẩm. Vì chiến công vang dội này, Manstein được Hitler tưởng thưởng Lá sồi gắn vào Huân chương Chữ thập Sắt Hiệp sỹ của ông.
- Tiếp theo đó, Thống chế Manstein nắm quyền chỉ huy cánh quân phía nam đánh trận Vòng cung Kursk nổi tiếng với Liên Xô (tháng 07 và 08/1943). Cánh quân do ông nắm quyền chỉ huy là một trong những cánh quân ít ỏi của Đức có được những kết quả khả quan trong trận này. Trong hồi ký của Nguyên soái Zhukov có nhắc nhiều đến cánh quân này của ông với lòng nể phục. Về quan điểm cá nhân, Manstein đánh giá trận Kursk là một thắng lợi của Đức, tuy nhiên chiến dịch này chấm dứt ngày 13/07 khi Hitler ra lệnh ngừng tấn công khu vực Kursk. Manstein phản đối và cho rằng ông còn nhiều quân dự bị chưa tham chiến, trong khi lực lượng dự bị Liên Xô đã khánh kiệt. Tuy nhiên, Hitler dứt khoát hủy bỏ cuộc tấn công. Mặc dù Hồng quân chịu thiệt hại nặng nề nhưng các sử gia quân sự vẫn bác bỏ khả năng quân Đức thắng lợi nếu chiến dịch được kéo dài sau ngày 13/07.
- Trong trận chiến tại sông Dnieper vào năm 1943, tại đây, Manstein cho xây dựng một hệ thống phòng tuyến dọc theo sông Dnieper, nhưng Hitler ngăn cấm Manstein triệt binh và ép ông phải giữ Kharkov. Ở trận chiến này, chỉ trong hai tháng 07 và 08, Hồng quân bị thiệt hại tới hơn 1,6 triệu người, 1 vạn xe tăng và pháo tự hành, cùng với 4.200 phi cơ. Tổn thất của quân Đức do Manstein chỉ huy có phần nhẹ hơn, nhưng có tác hại rất lớn đến nỗ lực chiến tranh của Đức, do Đức không còn đủ nhân lực và tài lực mà bù đắp.
Cũng tại chiến dịch sông Dnieper, trong cuộc yết kiến Hitler ngày 04/11/1944, Manstein cho rằng phòng tuyến Dnieper không thể trụ được lâu và quân Đức cần rút lui để bảo toàn lực lượng. Đồng thời, ông một lần nữa đề nghị Hitler thay đổi cơ cấu chỉ huy tối cao hầu mở rộng quyền quyền điều hành tác chiến cho các tướng. Cả hai đề xuất này đều bị gạt phắt vì Hitler luôn tin mình đủ sức một mình điều khiển chiến lược tổng thể của Đức trong chiến tranh. Nhưng bước sang đầu tháng 03/1944, quân đội Liên Xô đã đánh bật quân Đức ra xa sông Dnieper. Ngày 19/03/1944, Hitler ra chỉ thị yêu cầu kể từ lúc đó trở đi, mọi Quân nhân phải bám giữ mọi cứ mọi cứ điểm cho đến người cuối cùng. Sau khi Hồng quân hình thành bao vây Tập đoàn Thiết giáp số 1 của Đức vào ngày 21/03/1944, Manstein vội bay tới tổng hành dinh của Hitler nhằm thuyết phục ông ta thay đổi ý định. Hitler cuối cùng cũng chấp nhận cho rút lui. Nhưng đến ngày 30/03/1944, do sức khỏe của Thống chế Manstein không được tốt sau nhiều năm chiến đấu liên tục và một phần do những bất đồng của ông với Hitler đã dẫn đến việc ông bị Hitler cho về vườn và giao Cụm Tập đoàn quân Nam của ông cho Thống chế Walter Model chỉ huy.
Sau khi rời quân đội, Thống chế Manstein về sống tại tư gia ở Liegnitz và ông bị quân Anh bắt khi kết thúc chiến tranh.
Dưới sức ép mạnh mẽ của Liên Xô, năm 1948 phiên tòa sau chiến tranh buộc phải tuyên án ông bị 18 năm tù giam mặc dù Manstein được khắc họa là một quân nhân chân chính chỉ làm theo nghĩa vụ của một quân nhân, đã anh dũng chiến đấu chống kẻ thù có quân số áp đảo, và bị xử án oan ức. Tuy nhiên, ông được trả tự do ngày 07/05/1953 và sau khi ra tù, Manstein nhận lời mời làm cố vấn cho Bộ Quốc phòng Cộng hòa Liên bang Đức vào các năm 1955 – 1956. Quyền hồi ký về chiến tranh của ông, cuốn Verlorene Siege (tạm dịch: "Chiến thắng bị đánh mất"), được xuất bản lần đầu năm 1955, trong đó, Manstein đã đưa ra luận điểm rằng nếu các tướng lĩnh của Đức phụ trách về mặt chiến lược chứ không phải là Hitler thì cuộc chiến tại Liên Xô đã có thể giành được chiến thắng.
Thống chế Erich von Manstein qua đời trong một cơn đột quỵ tại Irschenhausen, Tiểu bang Bayern vào đêm ngày 9/6/1973, hưởng thọ 85 tuổi. Tang lễ ông được tổ chức trọng thể theo nghi thức quân đội, và hàng trăm quân nhân ở mọi cấp bậc đã tham dự lễ tiễn đưa ông về nơi an nghỉ cuối cùng. Lời cáo phó của ông được đăng trên nhật báo Anh - The Times ngày 13/6/1973 như sau "Ảnh hưởng và tác động của ông đến từ sức mạnh của tâm thức và chiều sâu của tri thức, hơn là phát sinh từ khả năng tạo nên một luồng nhiệt điện trong quân đội hoặc gây ấn tượng về tính cách của mình.". Tạp chí der Spiegel của Đức cũng khen ngợi Manstein là "một trong những nhà chiến lược vĩ đại cuối cùng trong Quân sử", nhưng phê phán ông vì "lòng trung thành mù quáng" mà "tiếp tay cho con đường đi đến thảm họa" của nước Đức.
Nguyên văn câu nói để đời của ông về tuyển chọn nhân sự: "Chỉ có 4 loại sĩ quan. Loại thứ nhất là những kẻ vừa lười vừa ngu dốt. Tốt nhất là nên để họ một mình, họ cũng không gây hại đến ai cả. Loại thứ hai là vừa chăm chỉ vừa thông minh, đây là một sĩ quan phụ tá xuất sắc, họ đảm bảo rằng mọi thông tin vấn đề đều được ghi chép và tính toán chính xác. Loại thứ ba là những kẻ chăm chỉ nhưng ngu dốt. Đây là một mối đe dọa lớn và cần phải bắn bỏ ngay đầu tiên. Cuối cùng là những người thông minh nhưng lười biếng, họ sẽ là những tướng lĩnh chỉ huy cao cấp nhất..."
