- 14 Tháng chín 2018
- 805
- 1,015
- 181
- 25
- Thừa Thiên Huế
- Đh sư phạm huế
[TẶNG BẠN] TRỌN BỘ Bí kíp học tốt 08 môn
Chắc suất Đại học top - Giữ chỗ ngay!!
ĐĂNG BÀI NGAY để cùng trao đổi với các thành viên siêu nhiệt tình & dễ thương trên diễn đàn.
LỤC VÂN TIÊN
- Nguyễn Đình Chiểu-
I. Giới thiệu tác giả: Nguyễn Đình Chiểu
- Nguyễn Đình Chiểu (1822-1888) sinh tại Tân Thới, Gia Định.
- Có 1 cuộc đời đầy bất hạnh: mù lòa, công danh không thành, tình duyên trắc trở, gặp buổi loạn li.
- Vẫn ngẩng cao đầu mà sống,sống có ích cho đến hơi thở cuối cùng.
- Là một thầy giáo danh tiếng, là một thầy thuốc tận tụy, là một nhà văn bất hủ: Lục Vân Tiên, Chạy giặc, Văn tế nghĩa sĩ Cần Giuộc.
- Luôn nêu cao lòng yêu nước, tinh thần bất khuất chống giặc ngoại xâm.
=> Một nhân cách lớn khiến “kẻ thù cũng phải kinh nể”
II. Tìm hiểu về thể loại và kết cấu đoạn trích
1. Hoàn cảnh sang tác: khoảng đầu thập kỉ 50 của thế kỉ XIX (1850).
2. Thể loại: Truyện thơ Nôm - 2082 câu thơ lục bát.
Mang tính chất để kể nhiều hơn để đọc,để xem nên chú trọng đến hành động của nhân vật hơn là miêu tả nội tâm, tính cách nhân vật cũng được bộc lộ chủ yếu qua việc làm, lời nói, cử chỉ.
3. Kết cấu: theo kiểu truyền thống của loại truyện phương Đông, nghĩa là theo từng chương hồi, xoay quanh cuộc đời các nhân vật chính.
4. Giá trị tác phẩm:
a) Giá trị nội dung:
*Giá trị hiện thực: Vạch trần cái ác, cái xấu trong xã hội đương thời. Đánh vào thói gian ác, bất công, lên án những kẻ tráo trở, bội bạc, phản phúc như cha con Võ Công, những kẻ bất nghĩa, bất nhân như Trịnh Hâm, Bùi Kiệm, bọn người làm ăn bất lương chuyên nghề lừa bịp, bóp nặn nhân dân (bọn thầy bói, thầy pháp, bọn lang băm)
*Gíá trị nhân đạo: Đề cao đạo lí làm người
- Xem trọng tình nghĩa giữa con người với con người: tình cha con, mẹ con, nghĩa vợ chồng, tình bè bạn, tình yêu thương cưu mang những người gặp cơn hoạn nạn.
- Đề cao tinh thần nghĩa hiệp, sẵn sang cứu khốn phò nguy.
- Thể hiện khát vọng của nhân dân hướng tới lẽ công bằng và những điều tốt đẹp trong cuộc đời (kết thúc có hậu của truyện,thiện thắng ác, chính nghĩa thắng gian tà)
b) Giá trị nghệ thuật:
- Lục Vân Tiên là một truyện thơ Nôm mang tính chất là một truyện kể tự sự dân gian: chú ý đến cốt truyện, còn nhân vật là nhân vật hành động, cho nên miêu tả nội tâm hầu như không được chú trọng. Nhân vật của Nguyễn Đình Chiểu còn là hóa thân cho lí tưởng của ông.
- Truyện mang màu sắc Nam Bộ cả về tính cách con người, cả về ngôn ngữ địa phương.
B. ĐOẠN TRÍCH: LỤC VÂN TIÊN CỨU KIỀU NGUYỆT NGA
1. Vị trí đoạn trích:
Đoạn trích nằm ở phần đầu truyện “Lục Vân Tiên”. Trên đường trở về nhà thăm cha mẹ trước khi lên kinh đô thi, gặp bọn cướp đang hoành hành, Lục Vân Tiên đã một mình làm gậy xông vào đánh tan bọn cướp, cứu Kiều Nguyệt Nga và cô hầu Kim Liên.
2. Bố cục: 2 phần
- Phần 1: Lục Vân Tiên đánh cướp
- Phần 2: Lục Vân Tiên gặp Kiều Nguyệt Nga
*PHÂN TÍCH NHÂN VẬT ĐOẠN TRÍCH
1. Nhân vật Lục Vân Tiên
- Lục Vân Tiên xuất hiện qua mô típ ở truyện Nôm truyền thống: Một chàng trai tài giỏi cứu một cô gái thoát hiểm nghèo, từ ân nghĩa đến tình yêu.
- Lục Vân Tiên là một nhân vật lý tưởng và mơ ước của Nguyễn Đình Chiểu. Đây là một chàng trai vừa rời trường học bước vào đời, lòng đầy hăm hở muốn lập công danh, mong thi thố tài năng cứu người, giúp đời. Tình huống đánh cướp là thử thách đầu tiên, là cơ hội hành động cho chàng.
- Hành động đánh cướp đã bộc lộ tính cách anh hùng, tài năng và tấm lòng vị nghĩa của Lục Vân Tiên.Vẻ đẹp của Lục Vân Tiên là vẻ đẹp tiêu biểu của con người dũng tướng. Thấy bọn cướp hại người, kẻ khác có thể né tránh, giữ mình, còn Vân Tiên coi đó là tình huống, cơ hội đầu tiên để hành động. Chàng chỉ có một mình, trong khi bọn cướp đông người, gươm giáo đầy đủ, thanh thế lẫy lừng: “Người đều sợ nó, có tài không đương”. Vậy mà Vân Tiên vẫn can đảm “bẻ cây làm gậy” xông vào đánh cướp. Hình ảnh của chàng trong trận đánh được miêu tả thật đẹp: “Tả đột hữu xung, khác nào Triệu Tử phá vòng Đương Dang”, đươc so sánh với hình mẫu Triệu Tử Long trong Tam Quốc. Hành động của Vân Tiên chứng tỏ cái đức, cái tài của bậc anh hùng khi dùng sức mạnh của mình để bênh vực kẻ yếu.
- Thái độ cư xử với Kiều Nguyệt Nga sau khi đánh cướp lại bộc lộ tư cách con người chính trực, hào hoa, khiêm tốn, giản dị, trọng nghĩa khinh tài và cũng rất từ tâm nhân hậu. Thấy hai cô gái còn chưa hết hãi hùng. Vân Tiên đã tìm cách an ủi họ: “Ta đã trừ dòng lâu la” và ân cần hỏi han khiến cho ta cảm giác rằng chàng rất chững chạc. Khi nghe họ nói muốn được lạy tạ ơn, Vân Tiên đã gạt đi ngay, từ chối cả lời mời về thăm nhà Nguyệt Nga để cha nàng đền đáp: “Làm ơn há dễ trông người trả ơn”. Dường như với Vân Tiên, làm việc nghĩa là một bổn phận, một lẽ tự nhiên của một con người chân chính: “Nhớ câu kiến nghĩa bất vi/ Làm người thế ấy cũng phi anh hùng”. Lời Vân Tiên chắc nịch vừa để đối chứng, phê phán những kẻ tầm thường, vừa khẳng định việc mình làm là hiển nhiên, thuộc căn cốt, gốc rễ trong lẽ sống của mình.
Với những nét tính cách đó,hình ảnh Lục Vân Tiên là một hình ảnh đẹp, là hình ảnh anh hùng lý tưởng mà Nguyễn Đình Chiểu gửi gắm niềm tin và ước vọng của mình.
2. Nhân vật Kiều Nguyệt Nga
Với tư cách là người chịu ơn, Kiều Nguyệt Nga cũng bộc lộ nhiều nét đẹp tâm hồn:
- Một cô gái thùy mị, nết na, có học thức, cách xưng hô khiêm nhường (quân tử - tiện thiếp), cách nói năng văn vẻ, mực thước, khuôn phép (làm con dâu dám cãi cha, chút tôi liễu yếu đào tơ…), cách trình bày vấn đề rõ ràng, khúc triết vừa đáp ứng đầy đủ những lời thăm hỏi ân cần của Vân Tiên, vừa bộc lộ chân thành niềm cảm kích, xúc động của mình.
- Một con người đằm thắm, ân tình, cư xử có trước có sau. Với nàng,Vân Tiên không chỉ cứu mạng, mà còn cứu cả cuộc đời trong trắng của nàng: “Lâm nguy chẳng gặp giải nguy/ Tiết trăm năm cũng bỏ đi một hồi”. Nàng coi đó là ơn trọng và áy náy, băn khoăn tìm cách trả ơn dù biết rằng có đền đáp bao nhiêu cũng chưa đủ: “Lấy chí cho phải tấm lòng cùng người”. Bởi thế, cuối cùng nãng đã tự nguyện gắn bó cuộc đời với chàng trai hào hiệp ấy, dám liều mình để giữ trọn ân tình thủy chung với chàng.
3. Quan điểm về người anh hùng của nhân vật Lục Vân Tiên
“Nhớ câu kiến nghĩa bất vi
Làm người thế ấy cũng phi anh hùng”- Qua đoạn trích “Lục Vân Tiên cứu Kiều Nguyệt Nga” ta nhận thấy Vân Tiên thấy Nguyệt Nga bị nạn đã khẩn trương mau lẹ đánh tan bọn cướp.Và chàng đã đánh chúng bằng sự quả cảm của mình. Đến khi Nguyệt Nga tỏ ý muốn được trả ơn thì chàng lại khẳng khái từ chối, đến một cái lạy của Nguyệt Nga, Vân Tiên cũng không nhận. Rõ ràng Vân Tiên đã xả thân vì nghĩa, không chút so đo tính toán. Từ hành động đó của Vân Tiên, ta hiểu được quan niệm anh hùng của Nguyễn Đình Chiểu: phải có tài trí phi thường để thấy hoạn nạn thì sẵn sang cứu giúp vô tư đem lại điều tốt đẹp cho mọi người, người anh hùng phải là người hành động vì nghĩa, vì lẽ phải, vì lẽ công bằng.
4. Nghệ thuật xây dựng nhân vật, ngôn ngữ, giọng điệu
- Xây dựng nhân vật thông qua hành động, cử chỉ, lời nói, ít khắc họa ngoại hình, lại càng ít đi sâu vào nội tâm. Tác giả tông qua miêu tả hành động nhân vật mà giúp người đọc hiểu được tính cách nhân vật.
- Ngôn ngữ: mộc mạc, bình dị, gắn với lời nói thông thường và mang màu sắc địa phương Nam Bộ. Ngôn ngữ kể chuyện rất tự nhiên, dễ đi vào lòng quần chúng. Ngôn ngữ đa dạng, phù hợp với diễn biến tình tiết.
- Giọng điệu: thay đổi linh hoạt, phù hợp với tình tiết truyện và tính cách nhân vật:
+ Đoạn đầu tên tướng cướp kiêu căng, hống hách, giọng Lục Vân Tiên đanh thép, căm giận
+ Đoạn sau Lục Vân Tiên ân cần, Kiều Nguyệt Nga mềm mỏng, ân tình.
