Có thể hiểu sơ bộ là các nước Á, Phi, Mĩ latinh đã giành được độc lập chủ quyền, thoát khỏi sự lệ thuộc
- Sau thế chiến thứ 2, hầu hết các nước ở khu vực nêu trên đầu giành được độc lập dân tộc, họ bắt tay vào công cuộc xây dựng đất nước để củng cố độc lập về kinh tế, chính trị, thoát khỏi lệ thuộc, khống chế của Mĩ
- Phong trào ở các nơi diễn ra với quy mô lớn, với thành phần lãnh đạo và tham là đông đảo các giai cấp, bao gồm công nhân, nông dân, tiểu tư sản, trí thức, tư sản dân tộc ( riêng nước ta là Vô Sản )
- Với hình thức chính là đấu tranh vũ trang, chính trị, rất quyết liệt
* Ở riêng châu á
- Đông Nam Á: Nhật thất bại => điều kiện cho indonexia, VN và Lào giành thắng lợi trong các cuộc khởi nghĩa vũ trang, lật đổ ách thống trị, tuyên bố độc lập tự do
- Nam á: 1946 - 1950: đấu tranh chống ách nô dịch của thực dân Anh giành độc lập của nd Ấn Độ
* Châu phi: Nhiều nước giành độc lập, đặc biệt 1960 có 17 nước tuyên bố độc lập
* Mĩlatinh: phong trào giải phóng dân tộc phát triển mạnh mẽ, điển hình là CM Cuba thắng lợi 1959
=> Kết luận, những năm 60 của thế kỷ 19, về cơ bản thì hệ thống thuộc địa của CNTD bị sụp đổ