MÌNH KHÔNG CHẮC LẮM ĐÂU
CUỘC KHAI THÁC THUỘC ĐỊA LẦN THỨ NHẤT CỦA PHÁP Ở VIỆT NAM :
thuật ngữ sử học để chỉ quá trình khai thác thuộc địa Đông Dương của thực dân Pháp từ 1897 đến hết Chiến tranh thế giới I (1914 - 18). Do toàn quyền Đông Dương Đume (P. Doumer) vạch kế hoạch ngày 22.3. 1897, gồm 7 điểm: thiết lập bộ máy cai trị; lập hệ thống thuế khoá mới; xây dựng các thiết bị kinh tế: đường sắt, đường bộ, sông đào, bến cảng; phát triển công cuộc thực dân của Pháp và sử dụng lao động bản xứ; tổ chức phòng thủ Đông Dương, lập căn cứ hải quân; đảm bảo an ninh vùng biên giới phía bắc Bắc Kỳ; mở rộng ảnh hưởng của Pháp ở Viễn Đông. Chương trình đã được Đume và những toàn quyền kế tiếp vừa thực hiện, vừa bổ sung, điều chỉnh cho thích hợp với điều kiện chủ quan, khách quan của từng thời điểm cụ thể. Kết quả: văn hoá, khoa học và kĩ thuật phương Tây từng bước du nhập vào Đông Dương; một nền công nghiệp mới ra đời trên nguyên tắc "không phương hại đến nền công nghiệp chính quốc"; nhiều trung tâm đô thị lớn, nhỏ xuất hiện; nhiều công ti tư bản khai thác, kinh doanh được thành lập và hoạt động trong các ngành: hầm mỏ, điện - nước, cầu - cống, giao thông vận tải, xuất - nhập khẩu, ngân hàng - tài chính, điện tín - điện thoại - bưu điện; nhiều cơ quan nghiên cứu khoa học phục vụ cho chính sách khai thác được thành lập: Sở Địa lí, Sở Địa chất, Viện Hải dương học, Viện Pastơ (Pasteur), Trường Viễn Đông Bác cổ; cảng Hải Phòng, cảng Sài Gòn được xây dựng và củng cố; tuyến đường sắt Hải Phòng - Hà Nội - Lào Cai - Vân Nam xây dựng xong từ 1910; tuyến đường sắt xuyên Đông Dương cơ bản hoàn thành, 16 tuyến đường bộ được gọi là "đường thuộc địa" đã hoàn thành, chính sách cải tạo lớp trí thức "cựu học" nhằm phục vụ lợi ích của chế độ thực dân được thi hành. Bộ mặt xã hội Việt Nam nói riêng, Đông Dương nói chung có nhiều biến đổi về chính trị, kinh tế, văn hoá, xã hội, lối sống. Sự phân hoá giai cấp diễn ra sâu sắc: giai cấp địa chủ được củng cố, phát triển; giai cấp nông dân ngày càng bị bần cùng, thương nhân phát triển; một lớp người lao động mới xuất hiện và ngày càng đông trong quá trình hình thành một giai cấp riêng, tiền thân của giai cấp công nhân sau này. Thuộc địa Đông Dương trở thành thị trường tiêu thụ sản phẩm của Pháp; tài nguyên, của cải bị vơ vét; người dân lao động bị đưa đi làm phu đồn điền ở trong nước và ở các thuộc địa khác của Pháp; hàng chục vạn thanh niên bị đưa sang chiến trường Châu Âu trong Chiến tranh thế giới