1 cái thank hơi ít nhưng cũng đc mại zo đi
Trong kho tàng truyện cổ tích Việt Nam, Sọ Dừa là một trong những truyện có nhiều giá trị và nhiều nét độc đáo đáng chú ý.
Tuy là một truyện cổ tích thần kỳ, tính chất thần kỳ thấm sâu vào tổ chức kết cấu của tác phẩm từ đầu đến cuối, nhưng không có nhân vật thần kỳ riêng biệt (Tiên, Bụt, Chim thần...) như ở nhiều truyện cổ tích thần kỳ khác (Tấm Cám, Cây tre trăm đốt, Cây khế...).
ở đây yếu tố thần kỳ nằm ngay trong nhân vật chính: Sọ Dừa. Sọ Dừa là người trần có nguồn gốc thần tiên. Về chỗ này, Sọ Dừa và Thạch Sanh có sự giống nhau trong bản chất, nhưng sự thể hiện thì khác nhau rất nhiều.
Ngay từ khi thụ thai, hai nhân vật này đã có sự khác nhau. Bà mẹ Thạch Sanh nằm mơ thấy "rồng ấp" rồi có thai, còn bà mẹ Sọ Dừa thụ thai sau khi phải làm một việc phi thường ghê sợ là: uống nước trong một cái sọ người ở gốc cây trong rừng!
Thạch Sanh sinh ra, lớn lên một cách bình thường, là một chàng trai khôi ngô, tuấn tú, "mặt đỏ mày xanh". Còn Sọ Dừa, sinh ra là một cục thịt tròn lông lốc, có mặt mũi, miệng tai, nhưng không có mình mẩy chân tay!
Bản chất tốt đẹp của Sọ Dừa còn phải ẩn kín trong cái lốt "sọ" xấu xí gớm ghiếc... Đó là một thử thách cực kỳ to lớn, khó khăn mà nhân vật này phải kinh qua để khẳng định và bộc lộ bản chất tốt đẹp của mình.
Sự phát triển của nhân vật Sọ Dừa ở trong truyện này có thể được phân thành hai giai đoạn rõ rệt. Giai đoạn đầu, từ khi sinh ra đến khi cưới vợ. Giai đoạn sau từ khi cưới vợ đến cuối chuyện. Cả hai giai đoạn, Sọ Dừa đều không ngừng nỗ lực vươn lên, vượt qua nhiều khó khăn thử thách để tồn tại và phát triển.
Ở giai đoạn đầu, Sọ Dừa phải phấn đấu để khẳng định sự tồn tại và phát triển của mình trong hai điều kiện khó khăn, thử thách hết sức lớn: gia đình thì nghèo khó, lại không có cha; bản thân thì phải mang lốt sọ.
Câu nói đầu tiên của Sọ Dừa khi mới sinh ra là lời cầu xin mẹ đừng vứt bỏ: "Mẹ ơi! Con là người đấy mẹ ạ! Mẹ đừng vứt con đi mà tội nghiệp!"
Câu nói thật giản dị, đơn sơ nhưng hết sức cảm động và giàu ý nghĩa. Cái lý và cái tình, cái bình thường và cái kỳ diệu đều nằm trong câu nói ấy. Bình thường, vì đó là lời nói tự nhiên của đứa trẻ khi nó biết bà mẹ định vứt nó đi; nhưng rất phi thường, kỳ diệu ở chỗ cái thai mới sinh ra như một "cục thịt tròn lông lốc" mà lại biết nói tiếng người rất rành rọt và thấu tình đạt lí. Nghe câu nói như vậy, bà mẹ nào có thể cầm lòng và đang tâm ném cái thai đi. Bởi vì, bên trong cái dị dạng, khác thường của cái quái thai, lại có cái bình thường, hợp tình hợp lí của tiếng nói con người thực sự.
Thiếu tiếng nói thực sự con người ấy, thì cái quái thai chỉ còn là cái đáng sợ và không một người phụ nữ nào dám nuôi nó cả.
Hành động quan trọng thứ hai, đáng chú ý của Sọ Dừa là việc chàng đòi mẹ xin cho mình được đi chăn dê của nhà phú ông. Chi tiết này chẳng những rất giàu nội dung, ý nghĩa mà còn rất tuyệt vời về giá trị nghệ thuật. Nó vừa thể hiện được bản chất tốt đẹp của Sọ Dừa (lòng thương yêu mẹ, yêu lao động, không sợ khó khăn...) vừa tạo điều kiện, hoàn cảnh để Sọ Dừa và cô gái út của phú ông gặp nhau, yêu nhau và lấy nhau sau này.
Sọ Dừa chẳng những chăn dê được mà còn chăn dê giỏi và điều đó đã chuẩn bị cơ sở vững chắc cho chàng tiến lên một bước mới trong sự phát triển tự nhiên của mình là: lấy vợ!
Tục ngữ Việt Nam có câu:
Tậu trâu, lấy vợ, làm nhà.
Cả ba việc đó đều là khó khăn.
Đối với Sọ Dừa, việc lấy vợ lại càng khó khăn hơn, vì nhà đã nghèo, thân hình lại xấu xí, cổ quái. Vì thế, khi nghe thấy Sọ Dừa đòi lấy vợ, mà lại đòi lấy con gái phú ông, bà mẹ chàng "đang buồn phiền" cũng phải "phì cười" mà nói:
"- Mày thì có ma nó lấy! Mình mẩy chân tay chẳng có mà lại đòi lấy vợ!" Lão phú ông nghe nói thì bĩu môi, trề miệng, cố nén tức giận, bảo với mẹ Sọ Dừa rằng:
"- Con mụ hình thù như thế mà cũng chòi vòi như vậy à?". Và lão thách cưới rất cao, đủ thứ sang trọng trên đời, để Sọ Dừa không sao có thể có được. Đó là một cách từ chối khéo.
Để khắc phục khó khăn này, Sọ Dừa hay đúng hơn là tác giả dân gian không thể không dựa nhiều vào yếu tố thần kỳ, ảo tưởng? Và thế là, chỉ sau một đêm bà mẹ Sọ Dừa đã thấy đổi thay tất cả: nhà cửa, giường nằm, chăn đệm... mọi thứ đều sang trọng, đẹp đẽ hơn cả lời thách cưới của phú ông. Riêng Sọ Dừa thì vẫn chưa khác trước, vẫn ở trong lốt sọ, và lăn đi lăn lại trong tòa nhà mới rộng thênh thang để sai khiến kẻ hầu người hạ. Điều này cho thấy tác giả dân gian sử dụng yếu tố thần kỳ ảo tưởng rất có nguyên tắc, có chừng mực, có tính toán cẩn thận. Làm như vậy để giữ cho câu chuyện phát triển được tự nhiên, tuần tự, từ thấp đến cao, làm cho người nghe hứng thú theo dõi liên tục, không bị nhàm chán. Vả lại, phải để cho chàng trai khôi ngô, tuấn tú Sọ Dừa xuất hiện vào thời điểm đúng nhất, đắt nhất, phải nhất và đẹp nhất. Đó chính là lúc hai vợ chồng chàng nắm tay nhau ra chào và cám ơn hai họ đang dự lễ cưới. Dù là tiểu thuyết, truyện ngắn, hay truyện kể dân gian thì sự sắp xếp, bố trí các sự việc, tình tiết, nhân vật cũng đều rất quan trọng. ở đây, tác giả sắp xếp như thế là hợp lý và có hiệu quả cao nhất.
Sự xuất hiện của chàng trai khôi ngô, tuấn tú Sọ Dừa trong lễ cưới đã kết thúc giai đoạn thứ nhất, giai đoạn đội lốt của chàng và mở ra một giai đoạn mới: giai đoạn học hành đỗ đạt và đi sứ.
Ở cô Tấm và nhiều nhân vật chính diện khác trong truyện cổ tích thần kỳ, giai đoạn đầu thường nặng về hiện thực và giai đoạn sau thường mang nhiều yếu tố thần kỳ ảo tưởng. Ở đây, ngược lại, giai đoạn đầu của Sọ Dừa rất phi thường, kỳ ảo, giai đoạn sau (kể từ khi cưới vợ) câu chuyện lại đi gần với hiện thực hơn.
Sọ Dừa đỗ trạng nguyên nhờ trí thông minh và sự chăm chỉ học hành của chàng, chứ không phải "gặp may" hay có sự phù trợ của một lực lượng thần kỳ nào cả.
Việc chàng được nhà vua trưng dụng, bổ làm quan ở kinh kỳ và cử đi sứ nhiều năm cũng là sự phát triển tự nhiên, hợp lý của một người đỗ đạt và có tài năng.
Ba thứ mà chàng trao cho vợ trước lúc đi xa: "Con dao, hòn đá lửa, hai quả trứng gà" đều là những vật dụng thông thường của đời sống người nông dân. Nó thể hiện sự phòng xa, sự lường trước những khó khăn thực tế của một người có trí tuệ và kinh nghiệm, chứ không có gì là thần kỳ ảo tưởng cả. Và về sau, khi vợ chàng lâm nạn, các thứ vật dụng đó đã phát huy tác dụng bình thường của chúng để giúp cho vợ chàng duy trì được sự sống của mình nơi hoang đảo cho đến lúc gặp chàng.
Không có phép thần thông biến hóa gì đặc biệt, nhưng "con dao", "hòn đá lửa" và "hai quả trứng gà" quả thực đã phát huy được những tác dụng kỳ diệu đối với vợ Sọ Dừa. Thiếu chúng thì cô không thể sống để gặp chồng được. Đó là cái kỳ diệu của trí tuệ và kinh nghiệm sống của con người chứ không phải của thần linh tiên bụt phù phép.
Sau khi gặp vợ và biết rõ âm mưu, hành động gian ác, xấu xa, bỉ ổi của hai người chị vợ, Sọ Dừa bình tĩnh và giải quyết rất tế nhị, sâu sắc và cao tay.
Việc chàng để vợ ẩn kín trong phòng riêng, để trực tiếp lắng nghe hai người chị vợ "kể công, kể nỗi" và "liếc mắt đưa tình"..., cho thấy Sọ Dừa quả thực là một người có nghị lực, tài năng và khôn khéo biết nhường nào?
Truyện Sọ Dừa kết thúc với sự việc: Sọ Dừa đưa vợ ra chào hai chị và mọi người đang dự tiệc khiến cho mọi người nhạc nhiên, vui sướng, còn hai người chị thì hoảng hốt run sợ và lẳng lặng lén ra ngoài trốn đi biệt tích.
Đó là cách kết thúc rất hay, rất phù hợp với truyện này. Sự kết thúc có hậu ở đây diễn ra rất tự nhiên, hợp lý nhưng chỉ thật hay khi Sọ Dừa đã có cuộc tiếp xúc và chuyện trò với hai người chị vợ, như chàng đã làm và tác giả dân gian đã xây dựng, sắp xếp.
[TẶNG BẠN] TRỌN BỘ Bí kíp học tốt 08 môn
