Văn 12 Đối tượng của văn học

[xuanle17]

[TẶNG BẠN] TRỌN BỘ Bí kíp học tốt 08 môn
Chắc suất Đại học top - Giữ chỗ ngay!!

ĐĂNG BÀI NGAY để cùng trao đổi với các thành viên siêu nhiệt tình & dễ thương trên diễn đàn.

Đối tượng của văn học​

Văn học được bắt nguồn từ đời sống, phản ánh đời sống, bày tỏ một quan điểm, lập trường với đời sống. Chính vì thế mà văn học đã bén rễ vào trong đời sống của nhân loại và trở thành một phần không thể thiếu. Tuy nhiên văn học lại mang đặc trưng nghệ thuật mang tính thẩm mĩ về nội dung, đối tượng cũng như phương thức tồn tại khiến văn học trở thành một bộ phận độc đáo của văn nghệ. Bài viết này sẽ hướng đến phân tích những vấn đề khái quát về đối tượng văn học.
Nhà dân chủ cách mạng Nga Séc-nư-sép-ski từng nói: “Phạm vi của nghệ thuật bao gồm tất cả những gì có trong hiện thực làm cho con người quan tâm, không phải là cái quan tâm của một học giả mà là cái quan tâm của người bình thường. Cái mọi người quan tâm trong đời sống là nội dung của nghệ thuật.” Văn học hướng tới chiếm lĩnh nhận thức toàn bộ hiện thực khách quan và đời sống xã hội. Song đối tượng chủ yếu của văn học là con người. Nếu các ngành khoa học tìm đến các sự vật hiện tượng để tìm ra bản chất, quy luật của nó thì nghệ thuật lại quan tâm và khám phá mối quan hệ của con người với thế giới xung quanh. Đó là hình ảnh đất gắn liền với con đường đến trường, nước là nơi sinh hoạt hằng ngày và đất nước trở thành kết tinh của tinh cảm đôi lứa:

“Đất là nơi anh đến trường
Nước là nơi em tắm
Đất nước là nơi ta hò hẹn
Đất nước là nơi em đánh rơi chiếc khăn trong nỗi nhớ thầm.”​

Thế giới mang giá trị, ý nghĩa đối với sự sống của con người được xem là đối tượng chiếm lĩnh của văn học. Hoa trong thơ văn không chỉ là một loài sinh vật mà còn là sự hiện thân của vẻ đẹp, của sự nảy nở tươi thắm:

“Hoa giãi nguyệt, nguyệt in một tấm
Nguyệt lồng hoa, hoa thắm từng bông
Nguyệt hoa, hoa nguyệt trùng trùng
Nguyệt hoa, dưới nguyệt trong lòng xiết đau.”​

Văn học nhận thức toàn bộ quan hệ của thế giới con người, đã đặt con người vào vị trí trung tâm của các mối quan hệ. “Văn học và hiện thực là hai vòng tròn đồng tâm mà tâm điểm là con người” (Nguyễn Minh Châu) – tính hiện thực là thuộc tính tất yếu của văn học, chính vì vậy vòng tròn văn học và vòng tròn hiện thực phải chồng lên nhau, phải có những vùng giao nhau, và cái trục vận động của hai vòng tròn ấy, cái tâm, không gì khác chính là con người. Lấy con người làm điểm tựa miêu tả thế giới, văn nghệ có một điểm tựa để nhìn ra toàn thế giới. Văn nghệ bao giờ cũng nhìn hiện thực qua cái nhìn của con người. Con người trong đời sống văn nghệ là trung tâm của các giá trị, trung tâm đánh giá, trung tâm kinh nghiệm của các mối quan hệ. Như vậy, miêu tả con người là phương thức miêu tả toàn thế giới. Việc biểu hiện hiện thực sâu sắc hay hời hợt, phụ thuộc vào việc nhận thức con người, am hiểu cái nhìn về con người. Xem xét con người qua các mối quan hệ không làm mờ đi bản chất riêng của nó mà ngược lại, qua các mối quan hệ, con người càng thể hiện bản chất của mình từ đó có thể phát hiện tính cách độc đáo, số phận cụ thể.
Như vậy ta có thể thấy rõ rằng văn học phản ánh các quan hệ hiện thực mà trung tâm là con người xã hội. Văn học miêu tả thế giới trong tương quan với lí tưởng, khát vọng, tình cảm của con người. Văn học tái hiện vạn vật trong tinh toan vẹn, cảm tính sinh động.

Tài liệu tham khảo
1. Phương Lựu (chủ biên), Lí luận văn học (2001), NXB ĐHSP
2. Trần Đình Sử (chủ biên), Giáo trình lí luận văn học - tập 1, NXB ĐHSP
3. Lê Lưu Oanh (chủ biên), Giáo trình lí luận văn học (2008), NXB ĐHSP Hà Nội