Bài thơ được Tố Hữu viết trong khi ông đang bị giam ở nhà tù thực dân.Bởi vậy bài thơ đã thể hiện đậm nét tâm trạng phẫn uất và khát vọng tự do mãnh liệt của nhà thơ.
Phần đầu bài thơ tác giả đã dựng nên một bức tranh mùa hè tươi vui,tràn đầy sức sống nới những hình ảnh và âm thanh sinh động.Khi con tu hú cất tiếng gọi bầy,khi ve kêu râm ran dưới những vòm lá cũng là lúc hè sang.Dưới mặt đất,cảnh sắc thiên nhiênn đã bắt đầu có sự thay đổi.Trên những cánh đồng lúa chiêm chín vàng óng,"bắp rây" cũng đã vàng ươm,trên cành cây hoa trái cũng "ngọt dần"...Dường như bao trùm cả không gian mùa hè là một màu vàng tươi mới,sáng sủa.Ở trên cao bầu trời xanh trong,cao và rộng hơn với"đôi con diều sáo" đang bay lượn.Màu xanh ấy gợi cho ta cảm giác thanh bình, yên ả của quê hương,đất nước. Sự kết hợp ăn ý giữa màu sắc và âm thanh khiến bức tranh hè sang như hiện hữu trước mắt người đọc,tạo nên ấn tượng khó phai.
Với cảnh sắc và không khí vui tươi như vậy chắc hẳn cuộc sống của con người cũng trở nên tươi trẻ.Nhưng với nhà thơ không khí ấy càng làm ông cảm thấy ngột ngạt,khó chịu.Tâm trạng phẫn uất ấy được thể hiên rõ ở phần cuối bài thơ:
"Ta nghe hè dậy bên lòng
Ma chân muốn đạp tan phòng,hè ôi!
Ngột làm sao chếtb uất thôi
Con chim tu hú ngoài trời cứ kêu!"
Trong không gian tù túng,chật hẹp với bốn bức tường vôi trắng bao quanh,khi nghe tiếng tu hú kêu khát vọng tự do bỗng trỗi dậy mãnh liệt trong lòng nhà thơ.Và nhà thơ như muốn đạp tan căn phòng ấy để ra ngoài,hoà vao cuộc sống tự do,vui tươi đang chờ đón ngoài kia.Chỉ một từ"Uất" thôi cũng đủ để thể hiện tâm trạng phẫn uất cũng như khát khao tự do của nhà thơ.Kết thúc bài thơ là câu cảm thán:"Con chim tu hú ngoài trời cứ kêu!" càng nhấn mạnh hơn tâm trạng của nhà thơ.
Chắc hẳn phải yêu thiên nhiên lắm Tố Hữu mới có thể vẽ nên một bức tranh mùa hè sống động đến vậy!Hơn nữa,với lòng yêu nước,khát vọng tự do mãnh liệt ông đã đem đến cho người đọc một bài thơ tả cảnh,tả tình đặc sắc.