Chào mọi người, sau đây là lời giải cho đề thi THPTQG 2021 môn Ngữ Văn do chính tay BQT box Văn biên soạn
Phần I, Đọc hiểu:
Câu 1:
- Mục đích của việc chăm sóc và giữ gìn hành tinh này vì đó là mái nhà thân yêu của bạn, để cho các thế hệ mai sau – bất kể màu da, sắc tộc, tôn giáo, quốc tịch – có thể phát triển một cách trọn vẹn trong tương lai.
Câu 2:
- Những việc đơn giản nên làm để bắt đầu xây dựng mái nhà chung: Không hút thuốc, trồng thêm cây xanh, không đối xử thô bạo với động vật...
Câu 3:
- Dù có đứng ở vị trí nào trên trái đất này đi chăng nữa thì chúng ta đều đang ở nhà, đang tồn tại và sinh sống trên chính ngôi nhà chung của hàng triệu người. Câu nói ấy nhắc nhở chúng ta dù có ở đâu thì đó cũng là nhà của ta, hãy học cách chia sẻ, bảo vệ lấy ngôi nhà ấy, để trong tương lai, ngôi nhà ấy sẽ càng phát triển tốt đẹp hơn nữa.
Câu 4:
- Đồng tình với ý kiến trong đoạn trích “Đã đến lúc thôi để ý đến những khác biệt bề
ngoài, hãy nhận ra rằng tất cả chúng ta đều chung dòng máu đỏ”. Thật ra cũng chỉ khác về vẻ bề ngoài đôi chút nhưng đều là con người, mang trong mình một dòng máu đỏ, trái tim nồng ấm. Hãy yêu thương, san sẻ, sống khăng khít với nhau như những thành viên trong gia đình, nương tựa vào nhau để tồn tại. Như thế mới xứng với danh xưng "loài người".
Phần II, Làm Văn:
Câu 1:
Sự cần thiết của tinh thần hợp tác
- Đảm bảo yêu cầu về hình thức đoạn văn: có thể trình bày theo cách diễn dịch, quy nạp, tổng - phân - hợp, móc xích hay song hành
- Xác định đúng vấn đề cần nghị luận: sự cần thiết của tinh thần hợp tác trong cuộc sống
- Triển khai vấn đề nghị luận: lựa chọn các thao tác lập luận phù hợp để triển khai vấn đề theo nhiều cách miễn là thể hiện được suy nghĩ của bản thân về vấn đề cần nghị luận
Gợi ý:
a. Mở đoạn: Dẫn dắt vấn đề
b. Thân đoạn:
- Giải thích: Hợp tác được hiểu là sự cộng tác, phối hợp giữa những người cùng chung mục đích, lý tưởng, mong muốn,... để cùng nhau phát triển và tiến tới thành công.
- Lý luận, chứng minh:
+ Tinh thần hợp tác đã mang lại sự đoàn kết, sẻ chia, đồng lòng và cả niềm hạnh phúc cho các bên cùng hợp tác
+ Khi hợp tác, con người sẽ tạo nên sự kết hợp vững mạnh, giảm thiểu khó khăn. Những thiếu sót, khuyết điểm nhỏ sẽ được bù đắp, lấp đầy hay sửa chữa. Bản thân chúng ta cũng có thể phát huy hết khả năng, thế mạnh
+ Giải quyết và làm biến mất những mâu thuẫn, khác biệt thông thường dẫn tới thành công
- Ý nghĩa: Giúp cuộc sống tốt đẹp hơn, nhân văn hơn, con người gần gũi, yêu thương nhau hơn
- Dẫn chứng: trong đại dịch, sự hợp tác giữa các nước (lấy ví dụ như: ASEAN, EU,...)
c. Kết đoạn: Liên hệ bản thân
Bài làm mẫu:
Có ai đó đã từng nói rằng: "Sức mạnh hùng hậu nhất từng được biết tới trên hành tinh này là sự hợp tác của con người - thứ sức mạnh của xây dựng và hủy diệt". Cuộc sống trải qua bao lần thay đổi và phát triển, câu nói ấy vẫn còn nguyên giá trị, điều đó chứng tỏ rằng tinh thần hợp tác trong cuộc sống là vô cùng quan trọng. Hợp tác được hiểu là sự cộng tác, phối hợp giữa những người cùng chung mục đích, lý tưởng, mong muốn,... để cùng nhau phát triển và tiến tới thành công. Hợp tác trái ngược với sự chia rẽ, ích kỉ, sống cá nhân, điều đó không những không mang lại sự tốt đẹp mà còn là biểu hiện của sự kém văn minh. Bắt đầu từ những điểm chung, tinh thần hợp tác đã mang lại sự đoàn kết, sẻ chia, đồng lòng và cả niềm hạnh phúc cho các bên cùng hợp tác. Khi hợp tác, con người sẽ tạo nên sự kết hợp vững mạnh, giảm thiểu khó khăn. Những thiếu sót, khuyết điểm nhỏ sẽ không còn là mối trở ngại bởi nó sẽ được bù đắp, lấp đầy hay sửa chữa bởi những người đối tác. Đồng thời, bản thân chúng ta cũng có thể phát huy hết khả năng, thế mạnh của mình, góp sức cho cộng đồng, từ đó đem lại sự tự tin, thái độ hăng say trong mọi công việc. Hơn thế nữa, tinh thần hợp tác còn giải quyết và làm biến mất những mâu thuẫn, khác biệt thông thường giữa những cá thể riêng biệt. Một tập thể mà ở đó có sự gắn kết, đồng lòng để làm tốt mọi khía cạnh chính là cách nhanh nhất dẫn tới thành công. Trong đại dịch, giữa những ngày giãn cách xã hội, ta vẫn thấy sự hợp tác không hề bị biến mất mà còn bền chặt hơn. Đó là sự hợp tác của những người dân với chính phủ, với các cán bộ y tế, chiến sĩ đang làm nhiệm vụ,... thực hiện tốt quy định giãn cách. Và sự thật đã chứng minh, dịch bệnh cho dù có biến thể bao lần đi nữa, chúng ta vẫn đánh bại. Thì ra, tinh thần hợp tác không chỉ dẫn tới thành công mà còn giúp cuộc sống tốt đẹp hơn, nhân văn hơn, con người gần gũi, yêu thương nhau hơn. Là một người trẻ sống trong thời đại này, hãy cùng tôi tin tưởng và hợp tác, chúng ta sẽ cùng tạo nên một thế giới tốt đẹp, văn minh và phát triển.
Câu 2:
1. Mở bài
Giới thiệu về tác giả, tác phẩm, đoạn trích:
- Quang Dũng là một nhà thơ đa tài: làm thơ, viết văn, vẽ tranh, soạn nhạc.
- Phong cách nghệ thuật: phóng khoáng, hồn hậ, lãng mạn và tài hoa. Nhất là những bài viết về Tây Tiến (người lính) và xứ Đoài (quê hương của Quang Dũng).
- Tác phẩm:
- Viết cuối năm 1948, Quang Dũng là đại đội trưởng của Tây Tiến. Cuối năm 1948, ông chuyển sang đơn vị khác. Một lần ngồi ở Phù Lưu Chanh, nỗi nhớ đơn vị trào dâng khiến ông viết bài thơ.
- Lúc đầu có tên “Nhớ Tây Tiến” sau chuyển thành “Tây Tiến”
- In trong tập “Mây đầu ô”-1986
Giới thiệu đoạn trích:
(Có thể dẫn câu thơ đầu và câu thơ cuối nếu không nhớ đoạn trích thuộc phần nào)
- Khổ thơ thứ 2.
- Vấn đề nghị luận: Đêm vui liên hoan văn nghệ, tâm hồn người lính và bức tranh sông nước miền Tây Bắc. + Cảm hứng lãng mạn của Quang Dũng
2. Thân bài:
I, Trước hết, đoạn thơ đã tái hiện lại 1 cách chân thực về đêm liên hoan lửa trại:
Doanh trại bừng lên hội đuốc hoa,
Kìa em xiêm áo tự bao giờ.
Khèn lên man điệu nàng e ấp,
Nhạc về Viên Chăn xây hồn thơ.
*Mở ra trước mắt người lính Tây Tiến là 1 thế thới khác, một Tây Tiến khác “bừng lên”
- Thế giới tràn ngập ánh sáng khắp không gian bởi hàng ngàn ngọn đuốc.
- Động từ “bừng”- chỉnh ánh sáng mạnh, đột ngột, tỏa rộng.
- Doanh trại- không gian rộng tưng bừng, rộn rã bỏi ánh sáng, âm thanh, bởi con người.
*Dưới con mắt người lính Tây Tiến, đêm lửa trại được liên tưởng 1 cách độc đáo “hội đuốc hoa”.
- Thắp nến, thắp đuốc sáng để vui với và những ngọn đuốc đó linh linh như những đóa hoa.
- Đêm hội giống như đêm động phòng hoa chúc của đôi vợ chồng mới cưới.
- > Ý vị bông đùa, nghịch ngợm rất tươi trẻ của người lính tt, cũng là những khoảnh khắc đáng nhớ nhất, đẹp đẽ nhất trong cuộc đời người lính, bởi họ quên đi những bi thương, chết chóc, chỉ thấy những cô gái xinh đẹp nhảy múa.
*Hình ảnh con người luôn là linh hồn, tâm điểm của đêm lửa trại.
- Các cô gái Tây Bắc xuất hiện trong sự đón chào nồng nhiệt của người lính “kìa em”.
- Trang phục: “xiêm áo tự bao giờ”- bộ trang phục kiều diễm, lộng lẫy được dành cho ngày hội.
- Dáng vẻ “nàng e ấp”- e thẹn, e lệ, dịu dàng lạ lùng hệt như cô dâu ngày cưới xưa.
- Âm thanh “khèn lên man điệu”- điệu nhảy múa còn nguyên bản, nguyên sơ hòa với âm thanh tiếng khèn- 1 thứ nhạc điệu của dân tộc thiểu số.
* Tâm hồn của những người lính:
- Họ bị cuốn hút, tâm hồn họ bay bổng, phiêu diêu theo tiếng nhạc, theo những chuyển động dịu dàng, uyển chuyển, tình tứ của các ô gái trong điệu múa xứ lạ.
- “Nhạc về Viên Chăn xây hồn thơ”. Trong giây phút phiêu diêu, họ đã mơ về chiến thắng. Trong khoảnh khắc ấy, người lính tt đã trở thành thi sĩ và tâm hồn đầy ắp ý thơ.
=> Bốn câu thơ đã khắc họa 1 đêm lửa trại với ánh sáng, âm thanh, hình ảnh, đường nét. Đằng sau bức tranh là sự ngây ngất, hân hoan, náo nức của 1 tâm hồn người lính.
II, Tiếp đó, người lính tt hiện lên trong cảnh chia tay trên sông nước miền Tây Bắc:
Người đi Châu Mộc chiều sương ấy,
Có thấy hồn lau nẻo bến bờ?
Có nhớ dáng người trên độc mộc,
Trôi dòng nước lũ hoa đong đưa?
* Bức tranh sông nước miền Tây Bắc hư ảo:
- Thời gian “chiều sướng ấy” - không cụ thể. Tưởng chừng cụ thể nhưng lại rất hư ảo, rất khó xác định, chỉ biết đó là 1 buổi chiều trên sống nước, bao phủ 1 làn sương bồng bềnh.
- > Của hoài niệm, của kí ức và nó có 1 độ mờ nhất định.
*Kỉ niệm được nhắc lại:
- Dưới hình thức câu hỏi tu từ “Có thấy hồn lau nẻo bến bờ?”.
- > Cách Quang Dũng tự vấn lòng mình, tự nhắc nhở mình và những ai đã có 1 thời tt.
*Cảnh ‘hồn lau nẻo bến bờ”.
- Cảm giác như ngàn lau giăng mắc nẻo bến bờ. Đặc biệt chữ “hồn” đã thâu tóm được linh hồn của tạo vật khiến người đọc hình dung dáng lau đang phơ phất, lay động, chập chờn.
*Con người xuất hiện”dáng người”:
- Nét vẽ mảnh mai, thanh thoát gợi vẻ mềm mại, uyển chuyển khi đang điều khiển con thuyền độc mộc- loại thuyền hẹp và dài.
- Vẻ đẹp con người được đặt trên hoàn cảnh “trôi dòng nước lũ”. Động từ “trôi” gợi động tác nhẹ nhàng, điêu luyện, điều khiển con thuyền lướt nhẹ trên dòng nước chảy siết.
- Vẻ đẹp của con người trên chiếc thuyền được liên tưởng với “hoa đong đưa”.
- (Thầy Chu Văn Sơn đã bình: “Cô gái miền Châu Mộc xinh đẹp, duyên dáng như những đóa hoa rừng duyên dáng tình tứ”
Phan Cự Đệ: “Như hòa hợp với con người, những bông hoa rừng cũng đong đưa, làm duyên trên dòng nước lũ”.
=> bốn câu thơ hư một bức tranh thủy mặc tinh tế. Tác giả đã mở ra một không gian nghệ thuật đẹp: cảnh đẹp, người đẹp và tâm hồn thơ đẹp.
III, Nhận xét cảm hứng lãng mạn của Quang Dũng trong đoạn thơ:
- Cảm hứng lãng mạn: Cảm xúc nhớ nhung, hoài niệm mãnh liệt-> không ngại và vượt qua gian khổ, khắc nghiệt của thức tại-> đến với vẻ đẹp quyến rũ và bí ẩn của thiên nhiên- sông nước miền Tây Bắc. -> Chứng tỏ một tâm hồn quan sát tinh tế, nhạy cảm của người lính tt cũng như chính tác giả Quang Dũng.
- Chính cảm hứng này đã tạo nên một nét cá tính Quang Dũng trong nền văn học Việt Nam. Tạo sự đa dạng, phong phú về thơ ca khi viết về chủ đề người lính trong cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp.
IV, Nghệ thuật:
- Thể thơ thất ngôn.
- Ngôn ngữ thơ giản dị, nhưng có sự chọn lọc tinh tế, trạng trọng để phù hợp với đối tượng.
- Hình ảnh thơ giàu giá trị tạo hình, biểu cảm.
- Bút pháp lãng mạn, hiện thực.
- Sử dụng thành công các biện pháp tu từ: từ láy, nhân hóa, câu hỏi tu từ, kết hợp thanh bằng trắc.
- Giọng điệu: thay đổi 1 cách linh hoạt trên nền chủ đạo là nỗi nhớ.
- Đoạn thơ có sự hòa quyện giữa chất thơ, chất họa, chất nhạc khiến nó mang dáng giấc của 1 khúc quân hành.
V, Đánh giá: Khen tác giả, khen tác phẩm.
3. Kết bài: Khái quát lại giá trị nội dung và nghệ thuật của tác phẩm, cảm nhận chung về nội dung của đoạn thơ.
Sau đây là file pdf mà BQT box Văn đã cập nhật trực tiếp trên drive.
Cảm ơn mọi người đã theo dõi box Văn ^^
[TẶNG BẠN] TRỌN BỘ Bí kíp học tốt 08 môn
