3.ta đây núi lam sơn dấy nghĩa
lãnh tụ cuộc khỡi nghĩa là lê lợi.trong bic vĩnh lăng,các bài thơ "hạ tiệp","đề kiếm"...đều có nói đến lê lợi,nhưng chỉ trong "BInh2 ngô đại cáo",lê lợi mới được thể hiên 1 cách tuyệt đẹp,tiêu biểu cho tinh hoa và khí phách của đại việt.là 1 anh hùng của nhân dân già lòng iu nước,nuôi chí lớn phục thù,phục quốc,đã từng nhìu năm mai danh ẩn tích đón đợi thời cơ:
"ta đây,
núi lam sơn dấy nghĩa.
chốn hoang dã nương mình".
con ng` ấy đã gắn bó với nhân dân,đã đau trong nỗi đau lấm than của dân tộc,đã "nếm mật nằm gai",đã "đau lòng nhức óc suốt mấy chục năm trời",quyết ko đội trời chung với giặc:
"ngẫm thù lớn há đội trời chung,
căm giặc nước thề ko cùng sống"
con ng` ấy tiêu biểu cho trí tuệ VN,có 1 nhãn wan lịch sữ nhìn suốt thời gian và nắm chắc vận mệnh dân tộc:
"quên ăn vì jận,sách lược sao suy xét đã tinh,
ngẫm trước đến nay,lẽ hưng phế đắn đo càng kĩ
những trần trọc trong cơn mộng mị
chỉ băn khoăn 1 nổi đồ hồi".
ngày đầu khởi nghĩa,quân ko wa' 2000 ng`,có lúc "cơm ăn thì sớm tối ko được 2 bữa,áo mắc thì đông hè chỉ có 1 manh,...khí giới thì thật tay ko". (quân trung từ mệnh tập).thế và lực,giữa ta và giặc vô cùng chênh lệch :"vừa lúc cờ khởi nghĩa dấy lên-chính lúc quân thù đang mạnh". khó khăn,thử thách chồng chắt nặng nề.ngặt nghèo nhất là thiếu nhân tài hào kiệt:
"tuấn kiệt như sao buổi sớm
nhân tài như lá mùa thu
việc bôn tẩu thiếu kẻ đỡ đần
nơi duy ác hiếm ng` bàn bạc".
ng` anh hùng áo vải lam sơn,1 mặt "cỗ xe cầu hiền,thường chăm chăm còn danh fía tả",mặc # nêu cao quyết tâm "gắng chí phục thù jan nan",đồng cam cộng khổ với tướng sĩ,đoàn kết toàn dân để đánh giặc:
"nhân dân 4 cõi 1 nhà,dựng cần trúc ngọn cờ phấp phới,
tướng sĩ 1 lòng phụ tử,hòa nước sông chén rượu ngọt ngào".
sức mạnh của nghĩa quân bất nguồn từ sức mạnh vô tận của nhân dân,của lực lượng đông đảo "manh lệ chi đồ tứ tập",của đoàn nghĩa sĩ "phụ tử chi binh nhất tâm".điều đó cho thấy cuộc khởi nghĩa lam sơn là 1 cuộc chiến tranh nhân dân do ng` anh hùng áo vải lãnh đạo.sức mạnh của nhân dân,tài năng xuất chúng của lãnh tụ là nguồn gốc của chiến thắng.ng` anh hùng ấy là 1 thiên tài quân sư "sách lược thao suy xét đã tinh...lẽ hưng phế đắn đo càng kĩ".ng` anh hùng ấy đã phát huy tinh hoa nền quân sự VN,để chỉ đạo chiến tranh,phát huy mọi tiềm năng của dân tộc,của tướng sĩ để chiến đấu và chiến thắng:
"thế trận xuất kì,lấy yếu chống mạnh
dùng quân mai phục,lấy ít địch nhiều"
có thể nói,cảm xúc trữ tình trong "bình ngô đại cáo" được thể hiện wa hình ảnh lê lợi,ng` anh hùng nghĩa quan lam sơn.lê lợi vừa bình dị,vừa vĩ đại,vị cứu tinh của đất nước xuất hiện và nếm trãibao cay đắng lầm than cùng nhân dân,từ máu đổ xương tan mà "nên công oanh liệt ngàn năm".NT đã có sự nhập thân,hóa thân kì diệu khi thể hiện tài trí,khí phách và tầm vóc vĩ đại của lê lợi,1 mặt nêu cao lòng tự hào dân tộc,tự hào về nền văn hiến VN,mặt # cũng thể hiện nhân cách,chí hướng,tài trí và tâm huyệt của mình.với cảm hứng anh hùng và cảm xúa trữ tình,NT đã dành những câu văn,đoạn văn đẹp nhất khi khac91 họa hình ảnh vị lãnh tụ nghĩa quân lam sơn.
1.
4.đánh 1 trận sạch ko kình ngạc-đánh 2 trận, tan tác chim muông
NT đã dánh phần lớn bài dại cáo nói về diễn biến cuộc đấu tranh vũ trang và quá trình phản công của nghĩa quân lam sơn.phần thứ tư này như những trang kí sử chiến trường mang giọng điệu hào hùng,mạnh mẽ.sức mạnh nhân nghĩa ,ấy là đại nghĩa,là chí nhân đè bẹp và nghiền nát giặc minh hung tàn,cường bạo.lời văn sang sản cắt lên:
"đem đại nghĩa để thắng hung tàn
lấy chí nhân để thay cường bạo"
có vượt wa những thử thách nặng nề 'khi linh sơn lương hết mấy tuần-khi khôi huyện quân ko 1 đội",nghĩa quân mới trưởng thành tỏng máu lửa.quân ta càng đánh càng mạnh,càng dánh càng thắng lớn.chiến công nối típ chiến công,thế đánh như 'trúc chẻ cho bay",như 'sấm vang chớp giật' gián xuống dầu quân xâm lược.cảnh tượng chiến trường vô cùng rùng rợn,máu giặc chảy thành sông,xác giặc chất cao như núi:
"ninh kiều máu chảy thành sông,tanh trôi vạn dặm
tốt động thây chất đầy nội,nhơ để ngàn năm"
trên đà chiến thằng "sĩ khí đã hăng-quân thanh càng mạnh",nghĩa quân tấn công trên quy mô rộng lớn,giải phóng những vùng chiến lược quan trọng: "tây kinh quân ta chiếm lại...,đông đô đất cũ thu về".giặc đã thảm bại 'trí cùng lực kiệt',lũ tướng thiên triều,đứa thì 'nghe hơi mà mất vía",thằng thì "nín thở cầu thoát thân",Trần Hiệp "phải bêu đầu',Lý Lượng 'đành bỏ mạng".
chiến cụ chi lăng-xương giang-bình than vào mùa thu năm 1427 diễn ra vô cùng ác liệt.quân ta làm chủ chiến trường dã "điều binh thủ hiểm,chặt mũi tiên phong",đã "sai tướng chẹn đường ,tuệt nguồn lương thực',đã dồn 15 vạn viện binh giặc vào tử địa.liễu thăng cụt đầu,lương minh đại bại tử vong,thượng thư lý khánh cùng kế tự vẫn.hàng chục vạn giặc bị tiêu diệt ỏ bị bắt sống:
'lạng giang,lạng sơn thấy chất đầy đường
xương giang,bình than ,máu trôi đỏ nước"
đạo quân vân nam bị quân ta chặn đánh ở lê hoa 'nghi ngơờkhiếp vía mà vỡ mật';quân mộc thạnh dại bại ở cần trạm "xéo lên nhau chạy để thoát thân".sống suối bao la 1 vùng tây bắc ngập đầy máu giặc;
"suối lãnh câu,máu chảy trôi chày,nước sông ghẹn ngào tiếng khóc
thánh đan xá,thây chất thành núi,cỏ nội đầm đìa máu đen"/
đây là tướng sĩ của nghĩa quân lam sơn :"sĩ tốt kén tay tì hổ-bề tôi chọn kẻ vuốt nanh'.và đây là hình ảnh bọn tướng tá thiên triều trong tình hình 'quân cô,lực kiệt,viện tuyệt,thế cùng" ;
"dô đốc thôi tụ lê gối dâng tờ tạ tội
thượng thư hoàng phúc trói tay để tự xin hàng'
"bình ngô đại cáo" là 1 bản tổng kết chiến trnah 10 năm.tác giả đã tái hiện lại toàn bộ diễn biến cuộc khởi nghĩa lam sơn tử những ngày đầu cớ nghĩa mới phất lên,trải wa những chặn đường máu lửa,trưởng thành trong thử thách hi sinh,giành thế chủ động chiến lược,tiến lên đành bại hoàn toàn quân xâm lược.nghệ thuật miêu tả các trận đánh dùng lối dặc tả,rất biến hoá,lúc ghi lại hình ảnh thảm bại,thảm họa của lũ tướng tá thiên triều,lúc thì miêu tả cảnh chiến trường rùng rợn.kết cấu tương phản đối lập được tac 1giả vận dụng sáng tạo để làm nổi bật giaữ ta và địch,chính nghĩa và phi nghĩa,đại thắng và dại bại,...cách dùng từ,sáng tạo hình ảnh,các biện pháp đối xứng và thậm xưng cho thấy 1 bút pháp nghệ thuật kì tài,tạo nên âm điệu anh hùgn ca."bình ngô dại cáo" là khúc ca thằng trận vô cùng oanh liệt,cho ta bao xúc động tự hào:
"gươm mài đá.đá núi cũng mòn
voi uống nước,nước sông fải cạn
đánh 1 trận sạch ko kinh ngạc
dánh 2 trận,tan tác chim muông..."
qua 'bình ngô đại cáo",ta thấy lê lợi là 1 nhà chiến lược vĩ đại đã biết phát động chiến tranh khi thời cơ đã chín mùi,khi mà tội ác cuồng minh 'lẽ nào trời đất dung tha-ai bảo thần dân chịu được?".trãi wa bao năm tháng 'lẽ hưng phế đắng đo càng kĩ","sách lượt sao suy xét đã tinh",lê lợi mới phát cờ khởi nghĩa.lãnh tụ nghĩa quân lam sơn đã có tài chĩ đạo chiến tranh đánh cho lũ giặc minh đại bại:
'cứu binh 2 đạo tan tành,quay gót chẳng kịp
quân giặc các thành khốn đốn,cởi giáp ra hàng"
chình trong diều kiện chiến trường đó,lê lợi dã kết thúc chiến tranh,dã "mở đường hiếu sinh" trao trả cho nhà minh hàn chục vạn tù binh:
"họ dã tham sống sợ chết mà hòa hiếu thật lòng
ta lấy toàn quân là hơn,để nhân dân nghỉ sức'.
khởi nghĩa để "trừ bạo" và 'yên dân',kết thúc chiến tranh để chấm dứt đổ máu,để bảo vệ 'toàn quân",'để nâhn dân nghĩ sức".NT với niềm tự hào chiến thằng đã ca ngợi 'đại nghĩa" và "chí nhân' của dân tộc ta.đại việt là 1 nước văn hiến lâu đời,rất nâhn dạo và iu chuộng hòa bình.
1.
5.xã tắc từ đây vững bền
kềt thúc bài đại cáo là 1 khúc ca khải hoàn vang lên hướng về ngày mai tươi sáng của dại việt-1 nước văn hiến:
"xã tắt từ đây vững bền
giang sơn từ đây đổi mới
càn khôn bĩ mà lại thái
nậht nguyết hối mà lại minh
muôn thửo nền thái bình vững chắc"
như 1 wy luật tất yếu :"bĩ mà lại thái",'hối mà lại minh",đất nước ta sau 20 năm trời bị quân cuồng minh "dối trời,lừa dân...'gây binh kết oán" nay dã sạch bóng quân xâm lược,'ngàn năm vết nhục nhã sạch làu'.tổ quốc đại việt bước vào 1 kỉ nguyên mới đcộ lập,hóa bình,thịnh vượng trong 'vững bền',hướng về "đổi mới',và "vững cắhc' đến muôn đời.giọng văn đĩnh dạc hào hùng,dầy tự hào tin tưởng,thể hiện khát vọng hòa bình,độc lập và hạnh phúc của nhân dân ta.sự nghiệp "bình ngô' mà dại thắng là nhớ sức mạnh chính nghĩa,nhân nghĩa và truyền thống iu nứơc,anh hùng của dân tộc ta.đó là nguồn gốc,là nguyên nâhn sâu xa làm nên chiến thằng.sự nghiệp 'bình ngô" là trang sử vàng chói lọi,laà"1 cỗ nhung y chiến thắng,nên công oanh liệt nàgn năm...'
trong chiến tranh,NT là 1 mưu sĩ "tâm công" cành tay fải đắt lực của lê lợi,là ng` "viết thư thảo hịch tài giỏi hơn hết mọi thời"9lê quý đôn).th7 từ gửi tướng tá giặc minh của ông "có sức mạnh như mười vạn quân'(phan huy chú). NT dã chùng lê lợi làm nên sự nghiệp 'bình ngô",là ng` đã thảo ra "bình ngô đại cáo',bản tuyên ngôn độc lập,hòa bình của đại việt trong thế kỉ XV.
"bình ngô đại cáo" cho ta thấy 1 bức lực và tài học vô song của ức trai.cáo là 1 thể văn cổ điển rất trnag nghiêm,để thông bào cho toàn dân 1 sự nghiệp quan trọng.sự nghiệp "bình ngô"kéo dài trong 10 năm trời.quân và dân ta trải wa muôn vàng thử thách gian lao,lập bao chiến công lẫy lừng...,từ những tháng năm lấm than cho đến ngày toàn thắng "bốn phương biển cả thanh bình",thế mà NT dã viết 1 cách hàm súc :bài dại cáo chỉ có 1343 chữ.cảm hứng nhân nghĩa,cảm hứng anh hùng và khát vọng đcộ lập,hòa bình đã tạo nên tầm vóc văn chương,màu sắc sử thi của bài dại cáo bình ngô,bản anh hùgn ca đại việt.ngòi bút nghệ thuật của NT rất biến hóa trong miêu tả và tự sự,trong trữ tình và bình luận,vừa sắc sảo và thắm thía,vừa đa thanh;lúc thì đĩnh dạc,hào hùng,trang nghiêm,lúc thì thắm thiệt căm jận,lúc thì mạnh mẽ hùng tráng...đất nước và con ng` đại việt được nói đến trong bài dại cáo là 1 đất nước,1 nhân dân văn hiến,anh hùng.
[TẶNG BẠN] TRỌN BỘ Bí kíp học tốt 08 môn