[FONT=".VnTime"]1. T¸c gi¶ v¹ch trÇn thãi ¨n ch¬i xa xØ v« ®é cña chóa TrÞnh vµ c¸c quan l¹i hÇu cËn trong phñ chóa b»ng nhiÒu sù viÖc vµ chi tiÕt g©y Ên tîng m¹nh: (L§iÓm 1)
- Chóa “thÝch ®i ch¬i ng¾m c¶nh ®Ñp, thêng ngù c¸c li cung trªn T©y Hå, Nói Tö TrÇm, nói Dòng Thóy” nªn cho x©y rÊy nhiÒu cung ®iÖn, ®×nh ®µi ë c¸c n¬i. ViÖc x©y dùng ®×nh dµi cø lµm liªn tôc vµ hao tèn kh«ng biÕt bao nhiªu tiÒn cña vµ c«ng søc
- Nh÷ng cuéc d¹o ch¬i cña chóa ë T©y Hå dîc miªu t¶ rÊt tØ mØ:
+ §îc diÔn ra thêng xuyªn “mçi th¸ng ba bèn lÇn”
+ Huy ®éng rÊt ®«ng ngêi hÇu h¹ “Binh lÝnh dµn hÇu vßng quanh bèn mÆt hå”, c¸c néi thÇn, quan hé gi¸, bän nh¹c c«ng....
+ Cßn bµy ®Æt nhiÒu trß ch¬i gi¶i trÝ lè l¨ng vµ tèn kÐm nh:
* Gi¶ trß mua b¸n: “c¸c néi thÇn th× ®Çu bÞt kh¨n, mÆc ¸o ®µn bµ, bµy b¸ch hãa chung quanh bê hå ®Ó b¸n”, ®Ó “ThuyÒn ngù ®i ®i ®Õn ®©u th× c¸c quan hç tông ®¹i thÇn tïy ý ghÐ vµo bê mua b¸n c¸c thø nh ë cöa hµng trong chî”
* Bè trÝ dµn nh¹c kh¾p n¬i ®Ó tÊu nh¹c lµm vui: “bän nh¹c c«ng ngåi trªn g¸c chu«ng hå TrÊn Quèc, hay díi bãng c©y bÕ ®¸ nµo ®ã, hßa vµi khóc nh¹c”
- Ngoµi ra, chóa cßn cho t×m thu, thùc chÊt lµ cíp ®o¹t, nh÷ng cña quý trong thiªn h¹ nh nh÷ng loµi chim quý, thó l¹, nh÷ng c©y cæ thô, nh÷ng hßn ®¸ h×nh d¸ng k× l¹ cæ qu¸i, chËu hoa c¶nh... vÒ t« ®iÓm cho n¬i ë cña chóa.
=> TÊt c¶ c¸c c¶nh ®ã ®Òu ®îc miªu t¶ cô thÓ, tØ mØ, ch©n thùc vµ kh¸ch quan
2. V¹ch mÆt bän quan l¹i hËu cËn trong phñ chóa ®• “nhê giã bÎ m¨ng”, nhòng nhiÔu v¬ vÐt cña d©n:
- Bän ho¹n quan th¸i gi¸m hÇu h¹ trong phñ chóa ®• cã nhiÒu thñ ®o¹n bØ æi:
+ Ra ngo¹i däa dÉm
+ Dß xem nhµ nµo cã chËu hoa, c©y c¶nh, chim quý th× biªn 2 ch÷ “phông thñ” ( lÊy ®Ó tiÕn (d©ng) chóa)
+ §ªm ®Õn lÎn ra, sai lÝnh ®em vÒ, cã khi ph¸ nhµ ®Ëp têng ®Î ®a c©y hoÆc ®¸ (non bé) ®i
+ Däa dÉm tèng tiÒn
-> TÊt c¶ nh÷ng viÖc Êy cho thÊy b¶n chÊt cña bän ho¹n quan chóng khÐo xu nÞnh nªn ®îc nhµ chóa sñng ¸i, û thÕ nhµ chóa mµ ngang nhiªn hoµnh hµnh, t¸c oai t¸c qu¸i, g©y bao tai v¹ cho nh©n d©n.
- §Ó t¨ng thªm søc m¹nh tè c¸o, t¸c gi¶ kÓ thªm mét sù viÖc cña chÝnh gia ®×nh m×nh; bµ mÑ ®• ph¶i sai chÆt ®i mét c©y lª vµ hai c©y lùu quý cã hoa th¬m qu¶ ®Ñp trong vên nhµ m×nh ®Ó tr¸nh tai häa
-> b¶n th©n gia ®×nh t¸c gi¶ thuéc hµng quý téc chèn cung ®×nh, vËy mµ cßn trë thµnh n¹n nh©n cña chóa TrÞnh.
+ T¸c gi¶ cßn nªu nh÷ng ®Þa danh “phêng Hµ KhÈu”, “huyÖn Thä X¬ng”-> cµng lµm t¨ng thªm tÝnh ch©n thùc vµ v× thÕ søc thuyÕt phôc cµng lín. Vµ qua ®ã còng t¨ng gi¸ trÞ tè c¸o ®èi víi bän quan lại[/FONT]