Ví dụ:
Cho đề văn sau: Hình ảnh dòng Tràng Giang trong bài thơ cùng tên của Huy Cận.
1. Phân tích đề:
- Kiểu bài: Nghị luận văn học về vấn đề thuộc một bài thơ.
- Nội dung nghị luận: Hình ảnh dòng Tràng Giang trong bài thơ.
- Thao tác: phân tích, chứng minh, bình luận.
- Kiến thức: bài thơ Tràng giang, tác giả Huy Cận.
2. Lập dàn ý:
(Trong khi mình lập dàn ý đã bao gồm các thao tác lập luận và phân tích rồi nhé)
a, Dòng Tràng giang trong bài là hình tượng chủ đạo xuyên suốt bài thơ. Bắt đầu từ tên gọi, lời đề từ cho đến từng câu thơ, khổ thơ.
- Nhan đề " Tràng Giang":
+ Từ Hán Việt: âm hưởng cổ kính trang trọng.
+ Điệp vần "ang": âm mở ngân nga vang vọng gợi một dòng sông vừa rộng vừa dài chảy từ cõi vĩnh hằng xa xưa chảy về (lớn lao trường cửu).
- Lời đề từ: " Bâng khuâng trời rộng nhớ sông dài"
+ Tình: bâng khuâng, nhớ nhung.
+ Cảnh: không gian vũ trụ bao la " trời rộng sông dài"
b, Dòng sông mang sắc thái cổ kính, trang nhã như từ xa xưa chảy về, bởi tác giả sử dụng những từ Hán việt, thể thơ thất ngôn, thi liệu trong thơ Đường. (cánh chim chiều, chòm mây, ánh tà dương, con nước daanng, thuyền, đám bèo, màu khói sóng,.. )
c, Đây là 1 hình ảnh quen thuộc, gắn bó với mọi người dân Việt Nam.
Vì: + Là con sông của mọi miền quê, đất nước.
+ Chất liệu sử dụng trong hiện thực để tả về dòng sông: đám bèo, bờ bãi, cành củi, con thuyền.
d, Con sông được miêu tả với một không gian rộng lớn, mênh mông.
- Tác giả miêu tả toàn cảnh dòng tràng giang từ dòng nước sóng, tạo vật hai bên bờ sông, vưới tới hình ảnh bầu trời.
- Hình ảnh dòng sông được khắc họa bằng những hình ảnh lớn lao, gợi cái vô vùng vô tận: sóng điệp điệp, nước song song, sầu trăm ngả, củi mấy dòng, lớp lớp mây cao, sông dài trời rộng.
- hình ảnh nhỏ bé, hữu hạn để tô đậm không gian rộng lớn mênh mông: cảnh cùi, cổn nhỏ, gió đìu hiu, bến cô liêu, chim nhỏ nghiêng cánh.
- Không gian không ngưng giãn nở mọi chiều: chiều dài, chiều cao, chiều rộng.
e, Dòng sông được đặt trong khung cảnh hoang vắng, thiếu dấu vết sự sống con người.
- Thiếu bóng dáng con người: con thuyền xuôi mái.
- Dấu vết cuộc sống con người dần mất hút: không chuyến đò ngang, không cầu,...
- Âm thanh cuộc sống mơ hồ, như có như không "đâu tiếng làng xa vãn chợ chiều"
- Sự hoang vắng mỗi lúc 1 tăng lên.
g, Dòng sông trữ tình thấm đượm tâm trạng buồn của 1 hồn thơ sống trong cảnh mất nước.
h, Nghệ thuật, đánh giá.
[TẶNG BẠN] TRỌN BỘ Bí kíp học tốt 08 môn