Đề thi HKI Ngữ Văn 9 của Phòng GD & ĐT quận Đống Đa, TP Hà Nội.
- Sưu tầm -
Đáp án gợi ý:
Phần I:
1. Hai hình ảnh đó là: nắng mưa và bếp lửa ấp iu nồng đượm. Việc lặp lại 2 hình ảnh này nhấn mạnh cuộc đời của bà nhiều thăng trầm, vất vả, nhưng dù trải qua bao gian lao, biến cố, bà vẫn luôn nhóm lên bếp lửa của tình yêu thương, của tấm lòng chi chút, nhẫn nại. Qua đó người cháu bộc lộ lòng yêu thương, biết ơn bà sâu sắc.
2. Từ láy. Lận đận: vất vả, chật vật vì gặp quá nhiều khó khăn, trắc trở
3. “Sân Lai cách mấy nắng mưa”. Văn bản “Kiều ở lầu Ngưng Bích” - Nguyễn Du
4. - Hình thức: đúng đoạn diễn dịch khoảng 12 câu, sử dụng và gạch chân, chú thích đúng câu ghép, lời dẫn trực tiếp
- Nội dung: cần làm nổi bật:
+ Cuộc đời bà trải qua bao thăng trầm, vất vả nhưng bà vẫn luôn cần mẫn nhóm lửa
+ Bà không chỉ nhóm lên ngọn lửa giúp nuôi dưỡng cháu về thể chất mà còn nhóm lên tình yêu thương, tình làng nghĩa xóm, tâm tình, khát vọng tuổi thơ
+ Bà là người nhóm lửa, giữ lửa, truyền lửa
+ Từ những hành động và ý nghĩa của việc nhóm lửa, cháu xúc động thốt lên ở dòng thơ cuối => cháu bộc lộ niềm cảm phục, biết ơn bà sâu sắc
- Nghệ thuật: đảo ngữ, sử dụng từ “nhóm” mang nghĩa gốc và nghĩa chuyển, giọng thơ tâm tình, thiết tha, chân thành, sáng tạo thành công hình ảnh bếp lửa
Phần II.
1. Lặng lẽ Sa Pa - Nguyễn Thành Long
2. Là lời anh thanh niên nói với ông hoạ sĩ và cô kĩ sư, trong một lần ông hoạ sĩ và cô kĩ sư tình cờ lên thăm nơi ở, nơi làm việc của anh và nghe anh tâm sự trong 30 phút ngắn ngủi. Qua tâm sự đó, em cảm nhận được vẻ đẹp của anh thanh niên: anh là người yêu công việc, trách nhiệm cao với công việc, cởi mở, chân thành.
3. Tuỳ theo mức độ thuyết phục trong bài làm của học sinh. Dưới đây là gợi ý:
- Giải thích: cống hiến là gì? Là đem công sức, trí tuệ của mình làm nên những việc có ý nghĩa cho đất nước
- Biểu hiện: giới trẻ ngày nay có rất nhiều người cống hiến hết mình, có người ko quản ngày đêm phục vụ đất nước. Dẫn chứng: những anh lính gác biển đảo, những bạn trẻ thi đấu quốc tế, các vận động viên tham gia thể thao...
- Ý nghĩa:
+ Cuộc đời mỗi người trở nên có ích, không bị sống hoài sống phí
+ Là cách ta giúp đỡ được nhiều người, truyền động lực cho nhiều người
+ Giúp ta nhận lại được những điều kì diệu trong cuộc sống
+ Được nể trọng, luôn hạnh phúc
...
- Phê phán, hậu quả: bên cạnh đó vẫn có nhiều bạn trẻ không có ý thức cống hiến, họ sẽ có cuộc đời tẻ nhạt, vô nghĩa, phí hoài.
- Liên hệ và bài học rút ra.