Hướng dẫn tìm hiểu, cảm nhận văn bản:
1, Phần 1: Khổ thơ thứ nhất:
-Niềm cảm xúc, tình cảm của Viễn Phương trước lăng Bác (câu thơ đầu tiên): niềm xúc động cúa tác giả, của người con lâu ngày không được về thăm cha => cách xưng hô đặc biệt => sự gần gũi, lòng biết ơn kính trọng Bác
-Sử dụng từ thăm thay cho từ viếng => giảm bớt nỗi đau thương, mất mát nhưng thực tế Bác đã đi xa => trái tim chân thành, tha thiết và nén hương thơm tưởng nhớ mà tác giả đã thành kính dâng lên người.
-Hình ảnh hàng tre => con người Việt Nam mang nhiều phẩm chất cao quý: những người chiến sĩ bền bit, dẻo dai, kiên cường => tinh thần đoàn kết, sự quyết tâm.
2, Phần 2 : Hai khổ thơ giữa: tâm trạng của nhà thơ khi vào lăng viếng Bác.
a.Ngày ngày mặt trời đi qua bên lăng Thấy một mặt trời trong lăng rất đỏ. - Hình ảnh ẩn dụ: Mặt trời ánh sáng của sự sống vĩ đại lớn lao. Bác đƣợc ví nhƣ mặt trời soi đƣờng chỉ lối cho dân tộc Việt Nam quét mù sƣơng của những năm dài nô lệ, mang lại cuộc sống ấm no cho nhân dân, cho dân tộc. Hình ảnh đó thể hiện lòng tôn kính và biết ơn, đồng thời gợi nên sự cao cả vĩ đại, lớn lao: “Bác sống nhƣ trời đất của ta…”. Ngày ngày mặt trời: Thời gian theo dòng liên tục. Ngày ngày dòng ngƣời: đi trong không gian đặc biệt thƣơng nhớ. - Bằng điệp từ “ngày ngày”, nhà thơ đã đúc kết một sự thực cảm động diễn ra ngày này qua ngày khác. Biết bao dòng ngƣời với nỗi tiếc thƣơng vô hạn cứ lặng lẽ lần lƣợt vào lăng viếng Bác. - Câu thơ sâu lắng có âm điệu kéo dài nhƣ diễn tả dòng ngƣời vô tận, khái quát đƣợc thật sâu sắc tình cảm sâu nặng của nhà thơ với Bác Hồ. - 79 mùa xuân, cũng là hình ảnh ẩn dụ (khi mất, Bác 79 tuổi).
b Khổ thơ 3 Bên Bác, nhà thơ ở trong trạng thái cảm xúc say sƣa ngây ngất, gần gũi, thân thƣơng - niềm rung động sâu sắc khi lần đầu tiên đến bên Bác. Vẫn biết trời xanh là mãi mãi Mà sao nghe nhói ở trong tim “Trời xanh” cũng là hình ảnh ẩn dụ, là biểu tƣợng bất diệt của Bác Hồ - Ngƣời đã ra đi nhƣng lý tƣởng sự nghiệp của Ngƣời vẫn còn mãi. - Cụm từ “vẫn biết >< mà sao” dùng nhƣ một sự đối lập. Đó là sự mâu thuẫn giữa lý trí (biết rằng hình ảnh Bác vẫn còn sống mãi, cũng nhƣ lý tƣởng cao quý của Ngƣời) và tình cảm (đau đớn, xót xa khi nhận thức đƣợc thực tại). Những hình ảnh: mặt trời, vầng trăng, trời xanh là biểu tƣợng của thiên nhiên trƣờng tồn, vĩnh cửu, bất diệt đƣợc ví với Bác. Bác nhƣ hoá thân vào non sông xứ sở, Bác trƣờng tồn mãi mãi, vĩ đại, lớn lao ngang tầm trời đất
3,Khổ thơ 4 Mai về miền Nam thương trào nước mắt Muốn làm con chim hót quanh lăng Bác. - Nhịp thơ dàn trải, điệp từ “muốn làm” đƣợc lặp lại 3 lần gợi cảm xúc bâng khuâng, xốn xang, lƣu luyến, không muốn rời xa Bác, nhƣ muốn hoá thân vào thiên nhiên xứ sở quanh lăng Bác để đƣợc gần Bác, dâng lên bác niềmtôn kính. Lời tâm nguyện chân thành tha thiết, thể hiện cảm xúc lƣu luyến, trào dâng không muốn rời xa. Hàng tre(khổ 1): Biểu tƣợng dân tộc Việt Nam kiên cƣờng bất khuất.
Cây tre(khổ 4): Tấm lòng trung hiếu của tác giả, của đồng bào miền Nam đối với Bác, nhân dân miền Nam đối với Bác.