2. Đặc điểm nguôn lao động ở nước ta:
a. Số lượng lao động tăng nhanh:
Số lượng lao động tăng nhanh ở nước ta là hệ quả trực tiếp của tốc độ tăng dân số. Đến năm 2006 dân số xấp xỉ 90 triệu người, trong đó: số lượng ở lứa tuổi lao động chiếm 50%. Chính sự tăng dân số dẫn đến tỉ lệ lao động ở nước ta tăng lực lượng lao động.
Sự gia tăng nhanh chóng trong lực lượng tác động ở nước ta tạo ra áp lực về việc làm, thu nhập, mức sống người dân bị giảm sút. Sự tăng trưởng chậm chạp trong khu vực công nghiệp và dịch vụ càng lớn tốc độ tăng quá nhanh của lực lượng lao động làm cho công nghiệp ở nước ta ngày nay chỉ thu hút được 20 - 25% lực lượng gia tăng, so với khoảng 50% ở các nước phát triển.
b. Lao động ở nước ta chủ yếu tập trung ở lĩnh vực nông nghiệp.
Dân số nước ta tập trung đến 80% ở nông thôn nên nguồn lao động cũng đồng thời tập trung hầu hết ở lĩnh vực sản xuất nông nghiệp. Nếu như ở các nước có thu nhập trung bình và cao, tỉ lệ lao động trong nông nghiệp chưa tới 40% của nền kinh tế thì ở các nước có thu nhập thấp tỉ lệ này là 69% (ở Việt Nam là 72% 80%).
Lao động nước ta hoạt động chủ yêu trong lĩnh vực nông nghiệp khôg những kìm chế tốc độ phát triển công nghiệp mà thực tế cho thấy lao động nước ta còn nhận được tiền lương thấp hơn nhiều so với lao động công nghiệp và năng suất lao động trong nông nghiệp cũng rất thấp. Do năng suất lao động thấp nên trong sản xuất nông nghiệp cũng có những hiện tượng thất nghiệp, nghĩa là người lao động có việc làm nhưng đóng góp của họ vào sản lượng lao động là thấp, và như vậy đồng nghĩa với tiền công nhận được cũng thấp. Đây sẽ là thách thức chủ yếu với chính sách phát triển để tạo năng suất lao động cao hơn, đồng đều hơn, cũg như thu hết lao động vào quá trình sản xuất và tập trung lao động.
Việc sử dụng không hiệu quả lao động ở nước ta còn được thể hiện ở tình trạng thiếu việc làm, tình trạng này được xác định là làm việc dưới 40 giờ/tuần, và thiếu việc làm trầm trọng và làm việc dưới 15 giờ/tuần. Thiếu việc làm vẫn tập trung phần lớn ở nông thôn, số giờ làm việc ở nông thôn nước ta là 35 giờ/tuần, trong khi con số này ở thành thị là 45 giờ/tuần.
Như vậy vấn đề đặt ra là tăng thời gian lao động cho lao động nước ta, đồng nghĩa với việc tăng thu nhập trong nguồn lao động.
c. Thị trường lao động chưa hoàn hảo.
Thị trường hoàn hảo là thị trường mà trong đó hàng hoá được phân phối một cách có hiệu quả thông qua giá cả, nghĩa là giá cả bao giờ cũng được xác định tại mức cân bằng cung cầu và có tác dụng điều tiết hàng hoá trên thị trường. Thị trường lao động ở nước ta là thị trường chưa hoàn hảo, tính không hoàn hảo thể hiện ở hai khía cạnh:
Thứ nhất: tiền lương không hoàn hảo do cung cầu lao động quyết định;
Thứ hai: thị trường lao động bị chia cắt, chưa phải là một thị trường thống nhất nên tiền lương cũng không thực hiện được chức năng điều tiết cung cầu trên thị trường.
d. Tỉ lệ lao động không có việc làm cao.
Tỉ lệ thất nghiệp ở nước ta đặt ở mức báo động, số lao động chưa có việc làm chiếm tỉ lệ rất cao. Để biểu hiện tình trạng thất nghiệp ở nước ta người ta dùng hai thuật ngữ là thất nghiệp hữu hình và thất nghiệp vô hình.
Thất nghiệp hữu hình (hay thất nghiệp chính thức) là những người trong lực lượng lao động không có việc làm nhưng sẵn sàng làm việc và đang tích cực tìm việc làm, gồm cả những người đã từng có việc làm nhưng hiện tại không trực tiếp lao động do bị sa thải hay các nguyên nhân khác.
Thất nghiệp là vấn đề trung tâm cần giải quyết trong công việc phát triển ở nước ta. Thất nghiệp không chỉ tác động về mặt kinh tế, mà còn tác động về mặt xã hội. Nó không những làm cho thu nhập bình quan trên đầu người giảm mà còn tạo ra và khuyến khích tệ nạn xã hội phát triển.
[TẶNG BẠN] TRỌN BỘ Bí kíp học tốt 08 môn