Vật lí 12 Bài 21: Điện từ trường

[Rau muống xào]

[TẶNG BẠN] TRỌN BỘ Bí kíp học tốt 08 môn
Chắc suất Đại học top - Giữ chỗ ngay!!

ĐĂNG BÀI NGAY để cùng trao đổi với các thành viên siêu nhiệt tình & dễ thương trên diễn đàn.

BÀI 21. ĐIỆN TỪ TRƯỜNG​

I. LÍ THUYẾT TRỌNG TÂM​

1. Mối liên hệ giữa điện trường biến thiên và từ trường biến thiên, điện từ trường​

+ Tại một nơi có từ trường biến thiên theo thời gian thì tại đó xuất hiện điện trường xoáy (điện trường xoáy là điện trường có đường sức khép kín).
+ Tại một nơi có điện trường biến thiên theo thời gian thì tại đó xuất hiện từ trường (đường sức từ trường bao giờ cũng khép kín).

2. Điện từ trường​

+ Điện từ trường: là một trường thống nhất gồm hai thành phần điện trường biến thiên và từ trường biến thiên.

3. Thuyết điện từ Mắc-xoen​

Mắc-xoen đã xây dựng được một hệ thống bốn phương trình diễn tả mối quan hệ giữa:

• điện tích, điện trường, dòng điện và từ trường;
• sự biến thiên của từ trường theo thời gian và điện trường xoáy;
• sự biến thiên của điện trường theo thời gian và từ trường.

Đó là các phương trình Mắc-xoen, hạt nhân của một thuyết vật lí lớn: Thuyết điện từ. Thuyết này khẳng định mối quan hệ khăng khít điện tích, điện trường và từ trường.

II. GIẢI BÀI TẬP SÁCH GIÁO KHOA​

Câu C1:​

Phát biểu định luật cảm điện từ.
Trả lời:
Định luật cảm ứng điện từ: khi có sự biến đổi từ thông qua mặt giới hạn bởi một mạch điện kín thì trong mạch xuất hiện một suất điện động cảm ứng.

Câu C2 :​

Nêu các đặc điểm của đường sức của một điện trường tĩnh điện và so sánh với đường sức của điện trường xoáy.
Trả lời:
Giống nhau:
- Các đường sức là những đường có hướng.
- Các đường sức không cắt nhau.
- Nơi nào cường độ điện trường lớn hơn thì các đường sức điện ở đó vẽ dày hơn hơn, nơi nào cường độ điện trường nhỏ hơn thì đường sức điện ở đó vẽ thưa hơn.
Khác nhau:

Đường sức của điện trường tĩnh​	Đường sức của điện trường xoáy​
Đường sức là các đường cong không khép kín, đi ra từ điện tích dương và kết thúc ở điện tích âm.	Đường sức là các đường cong khép kín, không có điểm đầu và điểm cuối.
Điện trường tĩnh do điện tích đứng yên sinh ra	Điện trường xoáy do từ trường biến thiên sinh ra.

Câu C3:​

Vòng dây dẫn kín có vai trò gì hay không trong việc tạo ra điện trường xoáy?
Trả lời:
Vòng dây dẫn kín không tạo ra điện trường xoáy mà chỉ là một phương tiện mà qua đó ta phát hiện được sự tồn tại của điện trường xoáy mà thôi, do đó điện trường xoáy tồn tại khách quan.


Xem thêm:
[Vật lí 7] HỆ THỐNG MỤC MỤC CÁC LỚP
[Vật lí 8] HỆ THỐNG MỤC MỤC CÁC LỚP
[Vật lí 9] HỆ THỐNG MỤC MỤC CÁC LỚP
[Vật lí 10] HỆ THỐNG MỤC MỤC CÁC LỚP
[Vật lí 11] HỆ THỐNG MỤC MỤC CÁC LỚP
[Vật lí 12] HỆ THỐNG MỤC MỤC CÁC LỚP

 

[Rau muống xào]

Giải bài tập sgk

Bài 1:​

Phát biểu mối quan hệ giữa sự biến thiên theo thời gian của từ trường và điện trường xoáy.
Lời giải:
Nếu tại một nơi có một từ trường biến thiên theo thời gian thì tại nơi đó xuất hiện một điện trường xoáy.

Bài 2:​

Phát biểu mối quan hệ giữa sự biến thiên theo thời gian của điện trường và từ trường.
Lời giải:
Nếu tại một nơi có điện trường biến thiên theo thời gian thì tại nơi đó xuất hiện một từ trường.

Bài 3:​

Điện từ trường là gì?
Lời giải:
Điện từ trường là trường thống nhất gồm có hai thành phần biến thiên theo thời gian, liên quan mật thiết với nhau là điện trường biến thiên và từ trường biến thiên.

Bài 4:​

Ở đâu xuất hiện điện từ trường?
A. Xung quanh một điện tích đứng yên.
B. Xung quanh một dòng điện không đổi.
C. Xung quanh một ống dây điện.
D. Xung quanh chỗ có tia lửa điện.
Lời giải: Chọn D.
Xung quanh chỗ có tia lửa điện sẽ có điện tích biến thiên nên có điện từ trường.

Bài 5:​

Đặt một hộp kín bằng sắt trong điện từ trường. Trong hộp kín sẽ
A. có điện trường.
B. có từ trường.
C. có điện từ trường.
D. không có các trường nói trên.

Lời giải: Chọn D.
Đặt một hộp kín bằng sắt trong điện từ trường thì sẽ không có cả điện trường và từ trường.

Bài 6:​

Điểm nào dưới đây không thuộc về nội dung của thuyết điện từ Mắc-xoen?
A. Tương tác giữa các điện tích hoặc giữa điện tích với điện trường và từ trường.
B. Mối quan hệ giữa điện tích và sự tồn tại của điện trường và từ tường.
C. Mối quan hệ giữa sự biến thiên theo thời gian của từ trường và điện trường xoáy.
D. Mối quan hệ giữa sự biến thiên theo thời gian của điện trường và từ trường.
Lời giải: Chọn A.

Tương tác giữa các điện tích hoặc giữa điện tích với điện trường và từ trường không thuộc về nội dung của thuyết điện từ Mắc-xoen.


Xem thêm:
[Vật lí 7] HỆ THỐNG MỤC MỤC CÁC LỚP
[Vật lí 8] HỆ THỐNG MỤC MỤC CÁC LỚP
[Vật lí 9] HỆ THỐNG MỤC MỤC CÁC LỚP
[Vật lí 10] HỆ THỐNG MỤC MỤC CÁC LỚP
[Vật lí 11] HỆ THỐNG MỤC MỤC CÁC LỚP
[Vật lí 12] HỆ THỐNG MỤC MỤC CÁC LỚP

 

[Rau muống xào]

Giải bài tập sách bài tập​

Bài 21.1:
Một dòng điện một chiều không đổi chạy trong một dây kim loại thẳng. Xung quanh dây dẫn có từ trường.
Chọn [imath]B[/imath]

Câu 21.2:
[imath]A[/imath] sai vì từ trường không tồn tại xung quanh điện tích đứng yên
Chọn [imath]A[/imath]

Câu 21.3:
Xung quanh điện tích dao động có cả điện trường và từ trường
Chọn [imath]D[/imath]

Câu 21.4:
Khi phân tích thí nghiệm về hiện tượng cảm ứng điện từ, ta phát hiện ra điện trường xoáy.
Chọn [imath]D[/imath]

Câu 21.5:
[imath]C[/imath] sai vì điện từ trường xuất hiện ở chỗ có tia lửa điện và có khả năng lan truyền đi xa.
Chọn [imath]C[/imath]

Câu 21.6:
Điện từ trường xuất hiện ở chỗ có tia lửa điện
Chọn [imath]D[/imath]

Câu 21.7:
Điện từ trường xuất hiện tại chỗ xảy ra tia chớp vào trước lúc ta nhìn thấy tia chớp một khoảng thời gian rất ngắn.
Chọn [imath]B[/imath]

Câu 21.8:
Một êlectron chuyển động trong một điện từ trường sẽ chịu tác dụng của lực từ (lực lorenxo) và lực điện.
Chọn [imath]D[/imath]

Câu 21.9:
+ Điện trường tồn tại xung quanh điện tích (cả chuyển động và đứng yên)
+ Từ trường tồn tại xung quanh nam châm, dòng điện và điện tích chuyển động.
+ Điện từ trường xuất hiện ở chỗ có điện trường hoặc từ trường biến thiên.
Chọn [imath]C[/imath]

Câu 21.10:
Êlectron trong đèn hình vô tuyến đến va chạm vào màn hình xuất hiện điện từ trường
Chọn [imath]D[/imath]