Theo thuyết electron, ở giai đoạn cơ bản của phản ứng dị li, một tiểu phân này tương tác với tiểu phân khác nhờ ái lực của nó đối với hạt nhân nguyên tử hoặc đối với electron:
Tác nhân nucleophin (TNN): loại tiểu phân có ái lực đối với hạt nhân (điện tích dương) được gọi là chất nucleophin hay TNN. TNN tối thiểu phải có một cặp electron p không liên kết hoặc chứa trung tâm có mật độ electron cao.
Như vậy, TNN thường là các ion âm (Cl-, Br-, I-, HO-, RO-, NC-, các carbanion, ...), các amin, photphin và các hợp chất khác có cặp electron p tự do, các anken, hiđrocacbon thơm,...
Phần lớn TNN là bazơ, tuy vậy để đặc trưng cho tính chất của loại tác nhân này, ta dùng khái niệm tính nucleophin và lực nucleophin. Lực nucleophin nói lên khả năng kết hợp với Cd+ hoặc C+, còn lực bazơ là mức đo khả năng kết hợp với proton hay axit nói chung.