Hocmai Forum 
[TẶNG BẠN] TRỌN BỘ Bí kíp học tốt 08 môn
Chắc suất Đại học top - Giữ chỗ ngay!!
ĐĂNG BÀI NGAY để cùng trao đổi với các thành viên siêu nhiệt tình & dễ thương trên diễn đàn.
Chương III: TỐC ĐỘ
Bài 8: TỐC ĐỘ CHUYỂN ĐỘNG
Bài 8: TỐC ĐỘ CHUYỂN ĐỘNG
I. Khái niệm tốc độ
Có thể xác định sự nhanh, chậm của chuyển động bằng hai cách:
Cách 1: So sánh quãng đường đi được trong cùng một khoảng thời gian. Chuyển động nào có quãng đường đi được dài hơn, chuyển động đó nhanh hơn.
Cách 2: So sánh thời gian để đi cùng một quãng đường. Chuyển động nào có thời gian đi ngắn hơn, chuyển động đó nhanh hơn.
 Hãy tìm ví dụ minh họa cho hai cách xác định sự nhanh, chậm của chuyển động ở trên. |
Cách 1: Trong [imath]10s[/imath], xe [imath]A[/imath] chạy được [imath]50m[/imath], xe [imath]B[/imath] chạy được [imath]75m[/imath]. Vậy xe [imath]B[/imath] đi được quãng đường dài hơn so với xe [imath]A[/imath] trong cùng một khoảng thời gian là [imath]10s[/imath], do đó xe [imath]B[/imath] chuyển động nhanh hơn.
Cách 2: Xe [imath]A[/imath] đi hết [imath]100m[/imath] trong [imath]10s[/imath], xe [imath]B[/imath] đi hết quãng đường này trong [imath]15s[/imath]. Vậy cùng một quãng đường dài [imath]100m[/imath], xe [imath]A[/imath] có thời gian đi ngắn hơn, do đó xe [imath]A[/imath] chuyển động nhanh hơn xe [imath]B[/imath]
Thường người ta dùng cách 1 , so sánh quãng đường đi được trong cùng một khoảng thời gian (cụ thể là trong cùng một đơn vị thời gian) để xác định sự "nhanh, chậm" của chuyển động. Nếu quãng đường đi được là [imath]s[/imath], thời gian đi là [imath]t[/imath] thì quãng đường đi được trong một đơn vị thời gian là:
[imath]v=\dfrac{s}{t}[/imath]
hay: [imath]\text{Tốc độ} =\dfrac{\text { Quãng đường đi được }}{\text { Thời gian đi quãng đường đó }}[/imath]
Thương số [imath]\dfrac{s}{t}[/imath] đặc trưng cho sự nhanh, chậm của chuyển động được gọi là tốc độ chuyển động, gọi tắt là tốc độ
| Bạn [imath]A[/imath] chạy [imath]120m[/imath] hết [imath]35s[/imath]. Bạn [imath]B[/imath] chạy [imath]140m[/imath] hết [imath]40s[/imath]. Ai chạy nhanh hơn? |
- Tốc độ chuyển động của bạn [imath]A[/imath]: [imath]v_A=\dfrac{120}{35} \approx 3,4 m/s[/imath]
- Tốc độ chuyển động của bạn [imath]B[/imath]: [imath]v_B=\dfrac{140}{40}=3,5m/s[/imath]
Vì [imath]v_A < v_B[/imath] nên bạn [imath]B[/imath] chạy nhanh hơn bạn [imath]A[/imath]
II. Đơn vị tốc độ
Vì [imath]v=\dfrac{s}{t}[/imath] nên đơn vị đo tốc độ phụ thuộc vào đơn vị đo độ dài và đơn vị đo thời gian.
Các đơn vị đo tốc độ thường dùng:
Đơn vị đo quãng đường | Mét (m) | Kilomet (km) |
Đơn vị đo thời gian | Giây (s) | Giờ (h) |
Đơn vị đo tốc độ | Mét trên giây (m/s) | Kilomet trên giờ (km/h) |
Trong hệ đo lường chính thức của nước ta, đơn vị đo tốc độ là [imath]m/s[/imath] và [imath]km/h[/imath].
Trong đó: [imath]1m/s = 3,6 km/h[/imath]
- Trong thực tế, tốc độ chuyển động của một vật thường thay đổi nên đại lượng [imath]v=\dfrac{s}{t}[/imath] còn được gọi một cách đầy đủ là tốc độ trung bình của chuyển động.
III. Bài tập vận dụng công thức tính tốc độ
[imath]1/[/imath] Biết nữ vận động viên Việt Nam - Lê Tú Chinh đoạt Huy chương Vàng Seagames [imath]2019[/imath] chạy [imath]100 m[/imath] hết [imath]11,54 s[/imath]. Tính tốc độ của vận động viên này. [imath]2/[/imath] Bạn [imath]A[/imath] đi bộ từ nhà đến một siêu thị cách nhà [imath]2,4km[/imath] với tốc độ [imath]4,8km/h[/imath]. Tính thời gian đi và thời điểm đến siêu thị của bạn đó, Biết bạn [imath]A[/imath] khởi hành lúc [imath]8h 30min[/imath]. [imath]3/[/imath] Bạn [imath]B[/imath] đi xe đạp từ nhà đến trường với tốc độ [imath]12km/h[/imath] hết [imath]20min[/imath]. Tính quãng đường từ nhà bạn [imath]B[/imath] đến trường. |
[imath]1/[/imath]
Tốc độ của vận động viên này là: [imath]v=\dfrac{100}{11,54}\approx 8,7 m/s[/imath]
[imath]2/[/imath]
Thời gian đi từ nhà đến siêu thị: [imath]t=\dfrac{2,4}{4,8}=0,5h = 30min[/imath]
Thời điểm đến siêu thị: [imath]8h30 min + 30min = 9h[/imath]
[imath]3/[/imath]
Đổi: [imath]20min = \dfrac{1}{3}h[/imath]
Quãng đường từ nhà [imath]B[/imath] đến trường: [imath]s = 12.\dfrac{1}{3}=4km[/imath]
--------
Xem thêm: HỆ THỐNG MỤC LỤC CÁC BÀI VẬT LÍ 7