Câu 1 :
1/ Sĩ khí cực kỳ sa sút, do ngoài 2 tiểu đoàn chính quy của Huế, số còn lại toàn là chiếu sổ bắt đi lính theo định kỳ rồi về. Đã thế, huấn luyện càng lúc càng kém, lính tập súng thì mỗi năm chỉ được tập bắn 6 phát, bắn thêm tự bỏ tiền mua đạn. Lại còn có tệ thuê người đi lính thay, hay quan ghét người nào thì cố tình bắt người đó đi lính. Lính trước nay chỉ thuần đàn áp bọn nông dân vũ trang vốn kém cỏi hơn mình, quen thói đàn áp, ko đủ dũng cảm chọi nhau với đội quân vũ trang mạnh hơn,...
2/ Như đã nói, đánh nhau, nhìn phần vũ khí đã tự hiểu là họ đánh theo kiểu cũ. Điều đó ko hẳn là quá bất khả thi, nhưng tình hình sĩ khí sa sút như thế thì thật sự là ko thể được. Danh tướng giỏi nhất thời hậu Gia Long có ai? Có Nguyễn Công Trứ, mà lão này cả đời, như tôi nói, chỉ giỏi đàn áp 1 bọn nông dân khởi nghĩa, đến đánh khởi nghĩa ở Campuchia còn ko nổi, nói gì đánh Pháp. Đã thế chiến thuật mà Nguyễn Công Trứ ưa thích và tán thưởng là thượng sách chỉ là " đào hào đắp lũy vây đối phương lại". Điều này hữu dụng khi đánh bọn nông dân khởi nghĩa vũ trang kém ko đủ sức phá thành và gặp khó khăn trong di chuyển, chứ đánh với lính Pháp có tàu chiến chạy như bay, súng to nã là sập thành thì thắng làm sao nổi. Nhưng từ khi còn sống đến tận khi qua đời, NCT luôn tán dương thượng sách này, hễ ai sắp đi đánh nhau, hắn đều khuyên là nên chọn nơi tốt để xây đồn đắp lũy. Kết cục Nguyễn Tri Phương xây đại đồn Chí Hòa, kết quả thế nào tự hiểu. Đã thế, như đã nói, từ thời Nguyễn Công Trứ, quân triều đình quen thói đàn áp, bắt bớ. Nguyễn Công Trứ đánh xong Phan Bá Vành thì bắt ngay trong tù binh ra 500 con gái cho lính chơi thỏa thích. Hỏi lính Nguyễn đánh Pháp với cái đầu mong chờ những chuyện " chiến thắng huy hoàng dễ dàng" ấy thì đánh có nổi ko, sĩ khí đâu? Tự hiểu.
3. Kiệt quệ. Minh Mạng quả là ông vua tốt nhất thời Nguyễn, nhưng đó lại là người bị phản ứng dữ dội nhất. Những chính sách kỳ thị tôn giáo, người dân tộc, Campuchia của ông ta khiến triều đại của ông ta trở thành triều đại bị rebel dữ dội nhất ( 150 cuộc, đa số là người thiểu số nổi dậy.). Nguyễn Công Trứ và các quan khác ra sức đánh dẹp, điển hình như NCT có thể tự xem mình là nhà nho danh tướng do chiến công rất nhiều. Nhưng đánh thắng cũng chỉ càng làm mâu thuẫn hằn thêm sâu ( như tôi nói, NCT đánh Phan Bá Vành xong thì bắt ngay 500 con gái cho lính rape, lính Nguyễn đánh Campuchia thì đục tượng, chặt đầu người làm bếp,... chưa kể mâu thuẫn, tệ nạn quan trường chẳng ai dứt điểm được.), đã thế có đánh thắng hay thua thì sức quân của nhà Nguyễn cũng kiệt quệ. Nên thầy trò Minh Mạng, Công Trứ lập xong thập toàn võ công vang danh với đời xong thì các con cháu Thiệu trị, Tự Đức đành phải ăn bùn vậy, vì đi kèm với cái chiến công đó là sự kiệt quệ ko còn vực dậy nổi. Nguyễn Tri Phương đòi 20 000 quân tiến hành chiến dịch " xây vòng thành vây hãm nhiều vòng, kẹp chặt quân Pháp" mà triều đình ko chuẩn y được vì " vấn đề đầu tiên, tiền đâu?".
Các cuộc khởi nghĩa nông dân tuy rầm rộ nhưng chỉ có tác dụng quấy rối là chính. Thậm chí việc các nghĩa quân tàn sát giáo dân càng giúp cho Pháp dễ tuyển thêm những đội quân bản xứ chiến đấu giúp họ.
=> Ko thua mới là lạ.