“Thắng lợi của Cách mạng Tháng Tám năm 1945- đã mở ra một bước ngoặt trọng đại của lịch sử cách mạng Việt Nam”
VẤN ĐỀ 1. __________________________________________
Phong trào giải phóng dân tộc ở các nước châu Á, châu Phi, châu Mỹ Latinh từ sau chiến tranh thế giới thứ hai (1945) đã phát triển như thế nào? (thí sinh cần nêu ít nhất 3 sự kiện cho mỗi giai đoạn).
Hướng giải quyết
1/ Giai đoạn từ năm 1945 đến giữa những năm 60 của thế kỉ XX.
- Sau khi phát xít nhật đầu hàng, nhiều nước ở châu Á đã nổi dậy, thành lập chính quyền cách mạng điển hình là Việt Nam, Inđônêxia, Lào.
- Phong trào lan nhanh ra các nước Nam Á và Bắc Phy điển hình là Ấn Độ (1946-1950) và Ai Cập (1952).
- Đến năm 1960, 17 nước ở châu Phy tuyên bố độc lập (nam châu Phy)
Ngày 1/1/1959, cách mạng Cu-ba thành công.
=> Tóm lại đến giưã những năm 60, hệ thống thuộc điạ cuả chủ nghiã đế quốc và chủ nghiã thực dân cơ bản đã bị sụp đổ. Đến năm 1967, hệ thống thuộc điạ tập trung ở miền Nam và Châu Phy.
2/ Giai đoạn từ giưã những năm 60 đến giưã những năm 70 cuả thế kỉ XX.
- Phong trào đấu tranh giải phóng dân tộc cuả các nước Ăngôla (11/1975), Môdămbích (6/1975) và Ginê Bít-xao (9/1974) nhằm lật độ chế độ thống trị cuả Bồ Đào Nha.
- Đến đầu những năm 60, nhân dân 3 nước này đã tiến hành đấu tranh vũ trang.
- Tháng 4/1974, chính quyền mới ở Bồ Đào Nha đã trao trả độc lập cho 3 nước này.
=> Như vậy sự tan rã cuả thuộc điạ Bồ Đào Nha là thắng lợi quan trọng cuả phong trào giải phóng dân tộc.
3/ Giưã những năm 70 đến giưã những năm 90 cuả thế kỉ XX.
+/ Cuối những năm 70, chủ nghiã thực dân tồn tại dưới “hình thức chế độ phân biệt chủng tộc A-phác-thai”. Sau nhiều năm, chính quyền thực dân đã phải xoá bỏ chế độ phân biệt chủng tộc cuả những người da đen.
+/ Điển hình là:
- Năm 1980, Cộng hoà Dim-ba-bu-ê giành độc lập.
- Năm 1990, Cộng hoà Na-mi-bi-a đã giành độc lập.
- Năm 1993, Cộng hoà Nam Phy đã giành độc lập.
=> Như vậy hệ thống thuộc điạ cuả chủ nghiã đế quốc đã bị sụp đỗ hoàn toàn.
VẤN ĐỀ 2.____________________________________________
Sự phát triển cuả phong trào giải phóng dân tộc ở Á, Phi, Mỹ Latinh đã làm tan rã hệ thống thộc điạ cuả chủ nghiã thực dân cũ như thế nào?
Hướng giải quyết
+/ Sau thế chiến thứ 2, phong trào giải phóng dân tộc đã phát triển mạnh mẽ ở nhiều nước Á, Phi, Mỹ Latinh.
+/ Hầu hết các quốc gia ở những khu vực này đã giành được độc lập dân tộc, làm tan rã hệ thống thuộc điạ cuả chủ nghiã thực dân.
1/ Ở châu Á.
Phong trào giải phóng dân tộc diễn ra mạnh mẽ ngay sau Thế chiến thứ hai, dẫn đến sự ra đời cuả hàng loạt quốc gia độc lập.
- Ở Trung Quốc: cuộc nội chiến Cách mạng 1946-1949 đã lật đổ nền thống trị cuả tập đoàn Tưởng Giới Thạch, thành lập nước Cộng hoà nhân dân Trung Hoa (1/10/1949), đưa nhân dân Trung Quốc vào thời kỉ nguyên độc lập, tự do và tiến lên chủ nghiã xã hội.
- Ở Ấn Độ: sự lớn mạnh cuả phong trào giải phóng dân tộc đã buộc đã buộc thực dân Anh phải thay đổi hình thức cai trị. 26/1/1950, Ấn Độ tuyên bố độc lập, nước Cộng hoà Ấn Độ ra đời.
- Ở Triều Tiên: sau Thế chiến thứ 2, Triều Tiên tạm thời chia làm 2 miền quân quản (quân đội Liên Xô đóng quân ở miền Bắc vĩ tuyến 38°, quân đội Mỹ đóng quân ở Nam vĩ tuyến 38°).
+ Ở Bắc Triều Tiên: nhân dân Triều Tiên đã xây dựng chính quyền nhân dân , thực hiện các cải cách dân chủ.
+ 9/1948, nước Cộng hoà dân chủ Nhân dân Triều Tiên ra đời tiến hành xây dựng chủ nghiã xã hội, đạt được nhiều thành tựu to lớn về kinh tế, văn hoá, giáo dục, giao thông vận tải.
+ Ở Nam Triều Tiên, 5/1948, Mỹ lập ra chính phủ Lý Thưà Vãn, thành lập nước Đại Hàn Dân Quốc (Hàn Quốc).
+ Gần đây, Hàn Quốc đã trở thành nước công nghiệp mới (NIC) với nền nông nghiệp, giao thông và giáo dục hiện đại...
- Ở Trung Đông:
+ Sau Thế chiến thứ hai, mâu thuẫn và tranh chấp giưã Mỹ, Anh, Pháp nhằm khống chế khu vực này là một trong những nguyên nhân chủ yếu gây bất ổn định ở Trung Đông (chiến tranh, xung đột tôn giáo và dân tộc, tranh chấp lãnh thổ...).
+ Đến nay, hầu hết các nước Trung Đông đều giành được độc lập dân tộc.
+ Nhờ dầu lửa mà nhiều nước trở nên trù phú về kinh tế, song tình hình Trung Đông vẫn phức tạp, căng thẳng, để lại nhiều hậu quả nặng nề cho khu vực (điển hình là cuộc chiến tranh vùng Vịnh-1991).
- Ở Đông Nam Á:
+ Sau khi Nhật đầu hàng Đồng minh, Đảng Cộng sản Đông Dương lãnh đạo nhân dân Việt Nam làm cuộc đảo Cách mạng tháng Tám thành công.
+ 2/9/1945, Chủ tịch Hồ Chí Minh đọc bản Tuyên ngôn độc lạp khai sinh ra nước Việt Nam Dân chủ Cộng hoà.
+ Sau đó, dưới sự lãnh đạo cuả Đảng Cộng Sản, nhân dân Việt Nam đã tiến hành hai cuộc kháng chiến chống Pháp và chống Mỹ, đến 30/4/1975 thì thắng lợi hoàn toàn và tiến lên xây dựng chủ nghiã xã hội trong cả nước.
+ Thắng lợi cuả 3 nước Đông Dương năm 1975 là đỉnh cao cuả cuộc kháng chống chủ nghiã đế quốc, chống chủ nghiã thực dân ở Đông Nam Á nói riêng và châu Á nói chung .
=> Sau khi giành độc lập các nưóc Châu Á bước vào công cuộc xây dựng đất nước, phát triển kinh tế - xã hội. Trong quá trình này, có nhiều nước có những thành công đáng kể như Trung Quốc, Ấn Độ, Singapo, Hàn Quốc, Malaysia...
2/ Ở châu Phi.
- Sau Thế chiến thứ hai, châu Phi trở thành một trung tâm cuả phong trào giải phóng dân tộc thế giới.
- Trải qua hơn nưã thế kỉ đấu tranh, các nước châu Phi đã đánh đuổi được bọn thực dân, giành độc lập dân tộc.
- Nhiều nước châu Phi (chủ yếu ở Bắc Phi) đã có những bước phát triển về kinh tế xã hội.
- Tuy nhiên, những hậu quả cuả chủ nghiã thực dân đối với châu Phi còn rất nặng nề: đòi hỏi các nước châu Phi phải có nỗ lực to lớn cùng với sự giúp đỡ tích cực cuả cộng đồng quốcb tế để vươn lên, tiến kịp với các nước trên thế giới.
3/ Ở châu Mỹ Latinh.
- Sau Thế chiến thứ hai, phong trào đấu tranh giải phóng dân tộc đã diễn ra sôi nổi ở hầu khắp các nước Mỹ latinh.
- Sau hơn nưả thế kỉ liên tục đấu tranh điển hình là phong trào giải phóng dân tộc cuả nhân dân Cuba) , các nước Mỹ latinh đã khôi phục lại độc lập chủ quyền và tiến lên vũ đài chính trị với tư thế độc lập, tự chủ, kinh tế ngày càng phát triển (Brazil, Mêhico...).
- Bộ mặt khu vực Mỹ Latinh, đặt biệt là những trung tâm kinh tế thương mại ... đã có những thay đổi căn bản.
VẤN ĐỀ 3._____________________________________________
Trình bày nét khác biệt cơ bản về mục tiêu, nhiệm vụ giữa phong trào giải phóng dân tộc ở châu Á, châu Phi với khu vực Mỹ Latinh. Tại sao lại có sự khác biệt đó?
Hướng giải quyết
1. Nét khác biệt cơ bản.
a- Châu Á, châu Phi đấu tranh chống bọn đế quốc thực dân và tay sai để giải phóng dân tộc và chủ quyền.
b- Khu vực Mỹ Latinh đấu tranh chống lại các thế lực thân Mỹ để thành lập các chính phủ dân tộc, dân chủ, qua đó giành độc lập và chủ quyền dân tộc.
2. Nguyên nhân của sự khác biệt.
a- Hầu hết các nước ở châu Á, châu Phi là thuộc địa, nửa thuộc địa hoặc phụ thuộc của chủ nghĩa đế quốc và tay sai giành độc lậpvà chủ quyền đã bị mất.
b- Khu vực Mỹ Latinh vốn là những nước cộng hòa độc lập, nhưng thực tế là thuộc địa kiểu mới của Mỹ, nên nhiệm vụ và mục tiêu đấu tranh là chống lại các thế lực thân Mỹ để thành lập các chính phủ dân tộc, dân chủ, qua đó giành được độc lập và chủ quyền của dân tộc.
Nguồn : Google
[TẶNG BẠN] TRỌN BỘ Bí kíp học tốt 08 môn